درز انقطاع چیست؟ بررسی انواع درزها در بتن و جزئیات درز انبساط در کف

این مقاله، به عنوان یک راهنمای جامع و تخصصی، بر روی درز انقطاع و انواع دیگر درزها در سازه های بتنی متمرکز شده و با ارائه جزئیات اجرایی درز انبساط در کف،دانش فنی لازم را برای مهندسان، ناظران و مجریان کف سازی صنعتی فراهم می آورد. هدف ما ایجاد درکی عمیق از اهمیت انتخاب صحیح مصالح و اجرای دقیق است تا پروژه ها به بالاترین سطح ایمنی و دوام دست یابند.

درز انقطاع چیست و چه نقشی در ایمنی سازه دارد؟

درز انقطاع (Seismic Separation Joint) یکی از حیاتی ترین اجزای طراحی لرزه ای در ساختمان ها به شمار می رود . این درز،شکافی استراتژیک است که برای جداسازی کامل دو بخش مجاور سازه یا دو ساختمان همسایه اجرا می شود . هدف اصلی درز انقطاع، جلوگیری از برخورد (کوبیدگی) سازه ها به یکدیگر در هنگام وقوع زلزله و جابه جایی های جانبی (Drift) ناشی از آن است.

تعریف درز انقطاع و ارتباط آن با زلزله و ضربه سازه ها

هنگامی که زلزله رخ می دهد، ساختمان ها با توجه به خصوصیات هندسی،جرم،سختی و نوع سیستم باربر جانبی خود، با پریودهای متفاوتی نوسان می کنند . اگر دو ساختمان مجاور،پریود نوسان متفاوتی داشته باشند و فاصله کافی بین آن ها وجود نداشته باشد،در اوج نوسان، احتمال برخورد و کوبیدگی (Pounding) آن ها به یکدیگر وجود دارد. این پدیده می تواند منجر به آسیب های جدی موضعی،و حتی در موارد شدید، فروریزش سازه شود.

درز انقطاع با فراهم آوردن فضای کافی، تضمین می کند که هر سازه،بدون تداخل فیزیکی با همسایه خود، بتواند حرکت های ناشی از زلزله را تحمل کند.

مفهوم تفاوت پریود سازه های مجاور

پریود (دوره تناوب) یک ساختمان، مدت زمانی است که طول می کشد تا یک نوسان کامل را انجام دهد. سازه های بلندتر معمولاً پریود طولانی تری دارند،در حالی که سازه های کوتاه تر و سخت تر،پریود کوتاه تری دارند. زمانی که دو ساختمان با پریودهای کاملاً متفاوت در کنار یکدیگر قرار گیرند،در هنگام زلزله در فازهای مختلف حرکت می کنند (یکی به چپ می رود در حالی که دیگری به راست حرکت می کند)، این اختلاف فاز نیاز به درز انقطاع را حیاتی می سازد.

حداقل عرض درز انقطاع طبق ضوابط

ضوابط طراحی لرزه ای،نظیر استاندارد ۲۸۰۰ ایران، حداقل عرض درز انقطاع را تعیین می کنند . این حداقل فاصله بر اساس حداکثر جابه جایی جانبی نسبی (Drift) سازه ها در ترازهای مختلف محاسبه می شود. در حالت کلی،عرض درز انقطاع باید برابر با مجموع حداکثر جابه جایی های جانبی دو سازه (پس از اعمال ضرایب لازم برای کاهش اثرات غیرخطی) باشد .

ضوابط و الزامات آیین نامه ای درز انقطاع

برای تضمین عملکرد صحیح درز انقطاع، رعایت دقیق مقررات ملی ساختمان و استاندارد ۲۸۰۰ ضروری است .

حداقل عرض در هر طبقه

بر اساس استاندارد ۲۸۰۰، حداقل فاصله جداسازی (درز انقطاع) باید در هر تراز طبقه محاسبه و تأمین شود. این عرض نباید از مقادیر مشخصی کمتر باشد. برای ساختمان های با ارتفاع بیشتر،عموماً نیاز به عرض های بزرگتری است، زیرا جابه جایی جانبی در طبقات فوقانی بیشتر است. این درز باید تا تراز پایه (معمولاً بالای فونداسیون) ادامه یابد و در هیچ نقطه ای از ارتفاع ساختمان، با سازه مجاور تماس نداشته باشد.

ساختمان های با اهمیت زیاد و خیلی زیاد

در پروژه های مهم مانند بیمارستان ها،مراکز مخابراتی یا نیروگاه ها (ساختمان های با اهمیت زیاد و خیلی زیاد)، الزامات سختگیرانه تری برای درز انقطاع وجود دارد. در این ساختمان ها، علاوه بر محاسبات دقیق دریفت،ضریب کاهش خطرپذیری (R) ممکن است به طور محافظه کارانه تری انتخاب شود،که نتیجه آن افزایش عرض مورد نیاز برای درز انقطاع است.

ارتباط Drift و ضریب رفتار R

Drift یا جابه جایی جانبی نسبی،معیار اصلی برای تعیین عرض درز انقطاع است. این جابه جایی مستقیماً به ضریب رفتار (R) وابسته است . ضریب R نشان دهنده ظرفیت سازه برای جذب انرژی زلزله از طریق تغییر شکل غیرخطی است. هرچه ضریب R بزرگتر باشد (مانند سازه های فولادی با قاب خمشی)، جابه جایی های مورد انتظار بزرگتر و در نتیجه عرض درز انقطاع بیشتر خواهد بود . مهندسان سازه موظفند بر اساس تحلیل های دینامیکی،حداکثر جابه جایی واقعی را محاسبه کرده و عرض درز را بر این اساس تعیین کنند.

مسئولیت رعایت درز بین ساختمان های مجاور

در مناطق شهری و متراکم،اغلب مسئولیت رعایت درز انقطاع به عهده مالک جدید یا سازنده ای است که بعداً ساخت و ساز ر�� آغاز می کند. با این حال، در طرح های توسعه شهری، رعایت این ضوابط وظیفه مشترک هر دو طرف است تا از ایمنی همگانی اطمینان حاصل شود . در عمل، درز انقطاع بخشی از زمین ملک به حساب می آید که نباید ساختمانی در آن احداث شود و باید با مصالح کم مقاومت و قابل فشرده سازی پر شود .

انواع درزها در سازه های بتنی

اگرچه درز انقطاع برای مقاومت لرزه ای حیاتی است، اما درزهای دیگری نیز در ساختار بتن اجرا می شوند که هر کدام هدف مشخصی دارند و نادیده گرفتن آن ها منجر به ترک خوردگی،نشت آب و کاهش عمر مفید سازه خواهد شد. درک تفاوت بین انواع درز در بتن برای هر مهندس ناظر و طراح ضروری است .

قطع کامل بتن و میلگرد

ویژگی بارز درز انقطاع،قطع کامل و ۱۰۰٪ تمام اعضای سازه ای است. این بدان معناست که هیچ گونه بتن،آرماتور، یا جزء سختی از یک سازه نباید به سازه مجاور متصل باشد. هدف،استقلال کامل رفتار لرزه ای است. این درزها اغلب با یونولیت (پلی استایرن) یا مواد فوم کم مقاومت پر می شوند که در زمان زلزله به راحتی خرد شده و فضای کافی برای حرکت فراهم می کنند .

کاربرد در زلزله و نشست نامساوی

علاوه بر زلزله، درز انقطاع همچنین برای جداسازی بخش هایی از یک سازه بزرگ که دارای سیستم فونداسیون متفاوتی هستند یا بر روی خاک هایی با پتانسیل نشست نامساوی قرار گرفته اند، استفاده می شود .

درز انبساط (Expansion Joint)

درز انبساط، که به عنوان درز حرکتی در ساختمان نیز شناخته می شود، برای کنترل تغییر حجم ناشی از تغییرات دما و رطوبت طراحی شده است . بتن ماده ای است که در گرما منبسط و در سرما منقبض می شود. اگر این تنش های حرارتی کنترل نشوند، منجر به ایجاد ترک های بزرگ و نامنظم در سطح دال ها یا بدنه ساختمان می شوند.

دلیل اجرا (تغییرات دما و رطوبت)

این درزها در ساختمان های بسیار طولانی، پل ها،و بویژه در درز انبساط در کف فضاهای صنعتی و پارکینگ ها به صورت منظم اجرا می شوند تا تنش های محوری را جذب کنند .

عرض متداول و فاصله بین درزها

عرض متداول درزهای انبساط معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ میلی متر است. فاصله درز انبساط کف و ساختمان ها بر اساس میزان تغییرات دمایی منطقه و ضریب انبساط حرارتی بتن تعیین می شود. در ایران،این فاصله معمولاً در ساختمان های معمولی بین ۲۵ تا ۴۰ متر و در سازه های بتنی در معرض دمای بالا (مانند سیلوها) ممکن است کوتاه تر باشد .

ادامه درز تا شالوده

برخلاف درز انقطاع که در هر طبقه باید فاصله مشخصی داشته باشد،درز انبساط ممکن است نیاز به ادامه تا فونداسیون نداشته باشد، مگر آنکه ساختمان بسیار طولانی باشد و تغییرات حرارتی بر روی زیرساخت نیز تأثیر بگذارد .

درز کنترل (درز جمع شدگی) (Contraction Joint)

درز کنترل (Control Joint) یا درز جمع شدگی بتن، شکافی است که به طور عمدی در دال های کف بتنی ایجاد می شود تا ترک های ناشی از جمع شدگی (Shrinkage) خمیر سیمان را در محل های از پیش تعیین شده متمرکز کند. جمع شدگی بتن در مراحل اولیه سخت شدن (به دلیل از دست دادن رطوبت) اتفاق می افتد و اگر مهار نشود،منجر به ترک های نامنظم و زشت می شود .

کنترل ترک های ناشی از جمع شدگی

درز کنترل،ضعیف ترین مسیر را در دال ایجاد می کند تا ترک ها به جای پخش شدن در سطح،در امتداد این خط هدایت شوند.

عمق و فاصله درز

عمق درز کنترل باید حداقل یک چهارم ضخامت دال باشد تا به طور مؤثر تنش ها را جذب کند . فاصله بین درزها (فاصله درز انبساط کف) به طور معمول بر اساس نسبت ضخامت دال به فاصله (L/T) تعیین می شود و اغلب بین ۳ تا ۶ متر در دال های کف صنعتی متغیر است.

کاربرد در دال های کف و قطع یا ادامه آرماتورها

در درز کنترل، آرماتورها به طور کامل قطع نمی شوند. ممکن است از آرماتورهای خاص (Dowel Bars) یا پین های انتقال دهنده بار برای اطمینان از انتقال عمودی بار بین دو بخش دال استفاده شود، اما در خود خط درز، بتن از یکدیگر جدا می شود .

درز اجرایی (درز ساخت) (Construction Joint)

درز اجرایی (Construction Joint) یا درز ساخت،درزی است که نه به دلیل تنش های حرارتی یا لرزه ای، بلکه به دلیل محدودیت های عملیاتی و توقف های برنامه ریزی شده در بتن ریزی ایجاد می شود.

تعریف درز اجرایی

درز اجرایی محل تلاقی بتن تازه با بتن سخت شده یا نیمه سخت شده قبلی است . اجرای این درزها در پروژه های بزرگ یا در هنگام اتمام شیفت کاری اجتناب ناپذیر است .

محل مناسب اجرا

محل درز اجرایی باید در محلی با کمترین تنش برشی و خمشی (مانند یک سوم میانی دهانه ها در تیرها و دال ها) انتخاب شود . هرگز نباید درز اجرایی را به صورت تصادفی یا در محلی که تنش ها در آنجا حداکثر است، اجرا کرد .

تفاوت با درز سرد

درز اجرایی یک درز برنامه ریزی شده و آماده سازی شده است. اما درز سرد (Cold Joint) یک نقص است که به دلیل تأخیر غیرمنتظره در بتن ریزی رخ می دهد و منجر به عدم پیوند کامل بین بتن تازه و قدیمی می شود،که این امر به شدت استحکام سازه را کاهش می دهد .

آماده سازی سطح بتن قدیم

برای تضمین چسبندگی مناسب در درز اجرایی، سطح بتن سخت شده باید زبر شده و از مواد پیونددهنده یا گروت های پایه سیمانی قوی (نظیر محصولات کلینیک بتن – گروت و مواد ثابت سازی) برای بهبود اتصال و آب بندی استفاده شود .

کاربرد درزهای حرکتی در ساختمان

درزهای حرکتی مجموعه وسیعی از جداسازی ها را شامل می شوند که به سازه امکان می دهند بدون آسیب، حرکات کوچک و بزرگ را تحمل کند.

درز انقباضی (Shrinkage Joint)

عملاً همان درز کنترل یا جمع شدگی است که هدفش کنترل ترک های ناشی از جمع شدن حجمی بتن در مراحل اولیه پخت است .

درز نشست (Settlement Joint)

درز نشست برای جداسازی بخش هایی از یک سازه که انتظار می رود نشست های متفاوتی داشته باشند (مثلاً یک ساختمان بلند چسبیده به یک ساختمان کوتاه، یا زمانی که بخشی از سازه روی خاک دست خورده و بخشی روی سنگ بستر قرار دارد) طراحی می شود. این درزها باید کامل و از پی تا سقف ادامه داشته باشند .

درز لغزشی (Sliding Joint)

این درزها به اجزای سازه اجازه می دهند نسبت به یکدیگر بلغزند. به عنوان مثال، در جایی که دال کف روی دیوار یا ستون قرار دارد و باید اجازه انبساط افقی داده شود. از صفحات تفلون یا مواد مشابه برای کاهش اصطکاک استفاده می شود.

سایر درزهای خاص

• درز مفصلی (Hinge Joint): برای ایجاد آزادی در چرخش در سازه های خاص .
• درز جداکننده (Isolation Joint): برای جدا کردن دال کف از ستون ها و دیوارها یا تجهیزات سنگین نصب شده روی کف، به منظور جلوگیری از انتقال ارتعاشات یا نشست موضعی .

مصالح مصرفی در درزهای ساختمانی

انتخاب صحیح مصالح پرکننده و آب بند برای درزها، به اندازه طراحی هندسی آن ها اهمیت دارد. یک درز مهندسی شده با مصالح نامناسب،یا به درستی آب بندی نشده،می تواند به نقطه ضعف سازه تبدیل شود.

مصالح پرکننده درز (Filler)

مصالح پرکننده،فضای اصلی درز را اشغال می کنند و وظیفه جلوگیری از ورود خاک و بقایای ساختمانی را دارند،در حالی که امکان فشرده شدن را فراهم می کنند.

ویژگی های فنی

مصالح پرکننده باید دارای قابلیت ارتجاعی و فشردگی بالا باشند و در برابر مواد شیمیایی و رطوبت مقاوم باشند.

مواد گیاهی،لاستیکی،قیری، یونولیت

• یونولیت (Foam Board): بهترین گزینه برای درز انقطاع،به دلیل مقاومت فشاری بسیار پایین و قابلیت خرد شدن آسان در هنگام زلزله.
• فوم های سلول بسته (Closed-Cell Foams): برای درزهای انبساط و کنترل، به دلیل مقاومت در برابر جذب آب و ارتجاع خوب.
• مواد قیری و لاستیکی: در گذشته بیشتر مورد استفاده بودند، اما به دلیل دوام کم در برابر اشعه UV و دمای بالا، در کاربردهای نوین جای خود را به الاستومرها داده اند .

مصالح آب بندی درز (Sealant)

مهم ترین بخش عملکرد درز،آب بندی آن است . درزهای انبساطی که در معرض آب و رطوبت قرار دارند،در صورت عدم آب بندی صحیح، به محلی برای نفوذ آب،مواد شیمیایی خورنده و یخ زدگی تبدیل می شوند که این امر باعث تخریب زودرس بتن و آرماتور می شود .

نقش در جلوگیری از نفوذ آب

مصالح آب بندی (Sealants) باید انعطاف پذیری و خاصیت الاستیکی بالایی داشته باشند تا بتوانند حرکت های مداوم درز را تحمل کنند (چه در جهت باز شدن و چه در جهت بسته شدن) بدون اینکه از سطح بتن جدا شوند .

مواد فلزی،پلاستیکی و الاستومری

در این بخش، محصولات تخصصی مورد نیاز است . بهترین مواد آب بندی برای درزهای حرکتی،مواد پایه پلی یورتان یا سیلیکون های سازگار با بتن هستند که مقاومت بالایی در برابر سایش و عوامل جوی دارند.

کلینیک بتن با درک اهمیت دوام و آب بندی، مجموعه ای کامل از محصولات آب بند کننده های بتن تخصصی،شامل ماستیک های پلی یورتان و نوارهای واتراستاپ (Waterstop) برای آب بندی سازه ای و درزهای حرکتی را ارائه می دهد. این محصولات تضمین می کنند که درزهای اجرایی و انبساطی در برابر نفوذ رطوبت مقاوم باشند، به ویژه در کف سازی صنعتی که در معرض شستشو و مواد شیمیایی قرار دارد.

مصالح پوشش درز (Joint Covers)

پوشش های درز،لایه ای هستند که روی درزهای عریض (مانند درز انقطاع یا انبساط عریض) نصب می شوند تا ظاهر زیبایی داشته باشند،از ورود اجسام خارجی جلوگیری کنند و امکان عبور و مرور را فراهم سازند .

• فلزی: برای مناطق پرتردد و سنگین، مانند پارکینگ ها و کف های صنعتی .
• لاستیکی/الاستومری: برای جذب حرکت های بزرگ،مانند روی پل ها و سقف ها .
• کامپوزیت ها: ترکیبی از مواد با مقاومت بالا برای کاربردهای خاص.

اجرای درزهای ساختمانی (اصول اجرایی)

اجرای صحیح درزها مستلزم رعایت استانداردهای بالا و نظارت دقیق است.

رعایت نقشه و مشخصات

موقعیت،عرض و عمق درزها باید دقیقاً مطابق با نقشه های اجرایی باشد که توسط مهندس سازه تهیه شده اند . انحراف از این مشخصات می تواند عملکرد درز در مواجهه با بارگذاری های لرزه ای یا حرارتی را به شدت کاهش دهد .

جلوگیری از پر شدن ناخواسته درز

یکی از رایج ترین اشتباهات، پر شدن ناخواسته درز انقطاع یا انبساط با بتن،ملات یا نخاله های ساختمانی است . این اتفاق باعث ایجاد یک "پل" سخت بین دو بخش می شود که هدف اصلی درز را از بین می برد . استفاده از فوم های پرکنند�� دائمی (مانند یونولیت) قبل از بتن ریزی، برای تضمین خالی ماندن فضای درز حیاتی است .

استقلال کامل اجزای سازه

در درزهای انقطاع و انبساط،نه تنها بتن، بلکه کلیه اجزای غیرسازه ای مانند نما، تأسیسات و لوله کشی نیز باید استقلال حرکتی داشته باشند و نباید به صورت صلب به بخش مجاور متصل شوند.

جزئیات اجرایی درز انبساط در کف

کف سازی بتنی، به ویژه در محیط های صنعتی،انبارها و پارکینگ ها،دائماً در معرض تنش های حرارتی، سایش و بارگذاری سنگین قرار دارد. عدم اجرای صحیح جزئیات درز انبساط در کف، منجر به ترک خوردگی های گسترده و لب پریدگی (Spalling) لبه های دال می شود .

اهمیت در کف سازی های بتنی

در کف سازی صنعتی، دال های بتنی معمولاً بسیار بزرگ هستند و تغییرات دما و رطوبت در سطح آن ها بسیار شدید است. درز انبساط در کف و درزهای کنترل،ابزاری هستند تا این تنش ها را در نقاط ضعیف هدفمند متمرکز کرده و از شکست دال جلوگیری کنند .

جلوگیری از لب پریدگی

درزهای کنترل و انبساط در کف باید با دقت بالا و به کمک ابزار مناسب (مانند تیغ های برش دیسکی) در بتن سخت شده ایجاد شوند . لبه های این درزها، در صورت تردد لیفتراک ها یا بارهای نقطه ای، مستعد لب پریدگی هستند. استفاده از درزگیرهای مقاوم و پوشش های اپوکسی سخت در لبه ها (از جمله محصولات کلینیک بتن – کف سازی صنعتی) برای محافظت از لبه ها ضروری است.

انتقال ترک ها به محل درز

طراحی فاصله درز کنترل باید به گونه ای باشد که تنش های کششی ناشی از جمع شدگی بتن را پیش از آنکه به حدی برسند که بتن را در جای دیگری بشکنند،به سمت درز هدایت کند. این امر معمولاً با ایجاد درز در فواصل حداکثر ۶ متر انجام می شود .

عملکرد درز انبساط در کف

عملکرد درز انبساط در کف مستقیماً با طول عمر پوشش کف و دال بتنی مرتبط است.

جذب تنش های حرارتی

درز انبساط، فضایی را برای جذب تنش های فشاری فراهم می کند که در اثر افزایش دمای محیط (مثلاً تابش آفتاب یا کارکرد تجهیزات گرمایشی) ایجاد می شوند .

امکان حرکت دو دال مجاور

این درزها باید انتقال بار عمودی را تضمین کنند (برای جلوگیری از حرکت عمودی نسبی دال ها که باعث شکست درزگیر می شود)،اما در عین حال،امکان حرکت جانبی افقی را نیز فراهم آورند.

نقش رطوبت، سن بتن و نسبت آب به سیمان

میزان جمع شدگی و نیاز به درزها به کیفیت بتن بستگی دارد. بتنی که نسبت آب به سیمان بالاتری دارد، جمع شدگی بیشتری خواهد داشت و در نتیجه نیاز به درزهای کنترل نزدیک تری خواهد بود . همچنین، بخش عمده جمع شدگی در سنین اولیه بتن (۲۸ تا ۶۰ روز) رخ می دهد.

مواد سازنده درز انبساط در کف

انتخاب مواد مناسب برای درزها در کف سازی های بتنی صنعتی، یک تصمیم مهندسی است که بر اساس میزان باربری و نوع تردد تعیین می شود.

درزهای ساده الاستیکی (Sealed Joints)

این نوع درزها عموماً در دال های کف سبک تا متوسط استفاده می شوند. پس از برش دال،درز با فوم پشتیبان (Backer Rod) پر شده و سپس با یک سیلانت انعطاف پذیر (مانند پلی یورتان یا اپوکسی انعطاف پذیر) آب بندی می شود.

درزهای مکانیکی (Armored Joints)

در کف های صنعتی که تردد لیفتراک های سنگین و مداوم وجود دارد،لبه های درز انبساطی باید توسط پروفیل های فلزی یا فولادی محافظت شوند . این جزئیات درز انبساط فلزی (Armored Joints) از لب پریدگی بتن جلوگیری کرده و عمر مفید کف را به شدت افزایش می دهند . این سیستم ها همچنین از پین های انتقال بار (Dowel systems) استفاده می کنند تا اطمینان حاصل شود که هنگام عبور بار سنگین، دو طرف درز به صورت هم سطح باقی می مانند.

کاربرد در فونداسیون و دال ها

در فونداسیون های بزرگ نیز درزهای انبساطی ممکن است مورد نیاز باشند، اما به دلیل باربری و عمق بیشتر،نیازمند طراحی پیچیده تر و استفاده از مصالح قوی تر (مانند واتراستاپ های پی وی سی یا بنتونیتی) برای آب بندی هستند.

کاربرد درز انبساط در کف سازی

ساختمان های مسکونی و مراکز اداری

در این محیط ها، هدف درز انبساط بیشتر جنبه زیبایی شناختی و جلوگیری از ترک های بزرگ در پوشش های نهایی (مانند سنگ و سرامیک) را دارد .

کف های صنعتی و انبارها

در کف های صنعتی، درزها باید در برابر سایش، مواد شیمیایی و بارگذاری دینامیک مقاوم باشند . استفاده از سیستم های درزگیر و پوشش های سخت (که توسط کلینیک بتن – کف سازی صنعتی ارائه می شود) برای تحمل ترافیک لیفتراک ها ضروری است .

کنترل ارتعاش

درزهای جداکننده (Isolation Joints) نقش مهمی در کنترل انتقال ارتعاش از تجهیزات سنگین (مانند ژنراتورها و ماشین آلات پرسی) به دال اصلی ساختمان دارند .

جلوگیری از انتقال آتش

در درزهای انقطاع عریض، پرکننده ها و پوشش ها باید دارای خاصیت مقاومت در برابر آتش (Firestop) باشند تا مانع از گسترش آتش سوزی از یک ساختمان به ساختمان مجاور شوند.

بهترین نوع درز انبساط در کف (انتخاب حرفه ای)

انتخاب صحیح درز، تخصص می خواهد و باید با توجه به نوع کاربری، باربری و محیط شیمیایی تعیین شود.

درزهای فلزی برای کف های پرتردد

برای انبارهایی با لیفتراک های سریع و بارهای سنگین، درزهای مکانیکی فلزی (Armored) بهترین راه حل هستند . این درزها نه تنها لبه های دال را محافظت می کنند، بلکه از طریق سیستم های انتقال بار،طول عمر درزگیر را نیز تضمین می کنند .

درزهای قابل شستشو (بیمارستان،صنایع غذایی)

در محیط هایی که بهداشت اولویت دارد (مانانند بیمارستان ها و صنایع غذایی)،درزگیرها باید کاملاً غیرقابل نفوذ، ضدباکتری و مقاوم در برابر مواد شوینده باشند. ماستیک های پلی یورتان بهداشتی و سیستم های درزگیر اپوکسی بهترین عملکرد را در این شرایط دارند.

درزهای الاستیکی در کف جاده ها

در محیط های بیرونی مانند روسازی ها و جاده های بتنی، درزگیرها باید مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییرات دمایی شدید و اشعه UV داشته باشند .

برای پروژه های تخصصی که نیاز به بالاترین استانداردها در کف سازی صنعتی دارند،انتخاب صحیح مواد پایه سازی و ثابت سازی ضروری است. کلینیک بتن – محصولات آب بند کننده های بتن، کف سازی صنعتی،رنگ های ساختمانی و صنعتی،گروت و مواد ثابت سازی مشاوره ای تخصصی در زمینه انتخاب بهترین گروت ها برای تثبیت تجهیزات،مصالح کف سازی با سایش بالا، و آب بندی درزها ارائه می دهد تا عمر و کارایی زیرساخت شما به حداکثر برسد.

اشتباهات رایج در اجرای درزهای انبساط و انقطاع

تیم های اجرایی و ناظران باید از خطاهای رایج زیر آگاه باشند تا از شکست در عملکرد درزها جلوگیری شود:

• پر شدن ناخواسته درز انقطاع: همانطور که قبلاً ذکر شد،وجود هرگونه مصالح سخت در این درز، هدف لرزه ای آن را از بین می برد.
• عدم تداوم درز: عدم ادامه درز در طبقات یا دیوارها، یا اجرای غیردقیق در محل تقاطع تیر و ستون.
• انتخاب مصالح نامناسب: استفاده از مواد پرکننده کم کیفیت یا ارزان که خاصیت ارتجاعی خود را به سرعت از دست می دهند .
• عدم آب بندی صحیح: اجرای ناقص یا نامناسب آب بندی درزهای انبساطی،که منجر به نفوذ آب به زیر دال و آسیب به بستر (Subgrade) و آرماتور می شود.
• اجرای درز کنترل با عمق کم: اگر عمق برش درز کنترل کمتر از ۱/۴ ضخامت دال باشد، تنش های کششی بتن را مجبور به ترک خوردن در خارج از خط درز می کنند .

جمع بندی

درزهای ساختمانی، اعم از درز انقطاع برای تضمین ایمنی لرزه ای یا درز انبساط برای حفظ دوام کف ها و جلوگیری از ترک های حرارتی،جزئیاتی نیستند که بتوان آن ها را نادیده گرفت . دوام و ایمنی سازه در گرو دقت در همین فواصل طراحی شده است . یک درز حرکتی که به درستی اجرا شده باشد، عمر سازه را ده ها سال افزایش داده و هزینه های تعمیر و نگهداری را به شدت کاهش می دهد.

درز انبساط در کف فضاهای صنعتی به طور خاص،نیازمند برنامه ریزی دقیق، استفاده از سیستم های انتقال بار و مهم تر از همه،آب بندی صحیح است .