روش های رادیواکتیو در طول سال های اخیر پیشرفت های مداومی داشته است و با اینکه عموما گران اند و با مسائلی برای سلامتی کاربر، بیشتر برای شرایط آزمایشگاه مناسب می باشد، تعداد کاربردهای میدانی آنها افزایش داشته است. در حال حاضر سه روش اساسی برای آزمودن بتن وجود دارد: رادیوگرافی اشعه x، رادیوگرافی اشعه y، و رادیومتری اشعه y می باشد.
در این مقاله با روش های رادیوگرافی و پرتوسنجی بر بتن در کلینیک بتن ایران آشنا خواهید شد.
روش های رادیوگرافی الزاما شامل گرفتن یک «عکس» از درون نمونه برای نمایان کردن تصویر داخلی آن است، درحالی که رادیومتری شامل استفاده از یک منبع متمرکز و یک ردیاب برای گرفتن و اندازه گیری امواج در قسمتی موضعی از عضو می باشد.
اشعه های x و y هر دو در انتهای انرژی بالای طیف الکترومغناطیس هستند و در ماده رسوخ می کنند، اما با توجه به طبیعت و ضخامت آن دچار کاهش و تنزل می شوند. انرژی این اشعه ها معمولا در دامنه KeV 125-30 برای اشعه x و MeV 3/1-3/0 برای اشعه y می باشند. افت تابشی امواجی که از بین ماده می گذرند به شکل توانی قابل نمایش و به بیانی ساده ممکن است چنین باشد:
e-µm 0 I= I
که در آن
I= شدت تشعشع تابش
I0= شدت رویداد
µ= ضریب جذب جرم
m= جرم در هر واحد منطقه x ضخامت ماده طی شده.
در بازه انرژی X، افت موج به عدد اتمی و چگالی ماده بستگی دارد، درحالی که در اشعه y، چگالی عامل اصلی می باشد. قیمت و عدم جابجایی دستگاه اشعه X که به ولتاژ بالایی احتیاج دارد یکی از محدودیت های اصلی در راه استفاده از آن بوده است. هر چند این روش در آزمایشگاه بسیار ارزشمند می باشد. منابع انرژی اشعه y راحت تر قابل جابجایی می باشد، بنابراین برای روش رادیواکتیو میدانی بهترین کاربرد را دارد.
آیین نامه بتن انگلیس قسمت 205 دستورالعملی را برای کار رادیوگرافی تهیه کرده است که شامل منابع مناسبی از تابش، احتیاط های ایمنی و شیوه های تست می شود. فوراستر این تکنیک ها را با جزئیات توضیح داده است.
رادیوگرافی اشعه X
هدف اصلی کاربردهای آزمایشگاهی این رویکرد در مطالعه ساختار داخلی بتن بوده است که توسط مالهوترا خلاصه شده است. مطالعات شامل چینش ذرات سنگدانه از قبیل فاصله بندی و ضخامت خمیر مابین، بررسی سه بعدی حفره های هوا، جدا افتادگی ذرات بتن و وجود ترک ها می باشد. هر چند برخی کاربردهای محیطی در دهه 1950 گزارش شد، ولی از آن زمان کمتر توجهی به استفاده از اشعه X در میدان داده شد، البته بجز استفاده از دستگاهی شتاب دهنده ی خطی با با انرژی به اندازه MeV 8 و قابلیت نفوذ به 1600mm در بتن.
توجه به خوردگی کابل های پیش تنیده که در نتیجه ی دوغاب (گروت) ناکافی بوده است، تمرکز را به سمت سیستم هایی که قادر به کاوش در مجراهای فولادهای پیش تنیده در تیر پل هاست سوق داده است. سیستم اسکورپیون، توسعه یافته در فرانسه، دارای شتاب دهنده ی خطی کوچک MeV4 است که اشعه ای با مقاومت بالای اشعه ایکس تولید می کند. سیستم متصل به کامیون برای بررسی یکپارچگی تیرهای پل های پیش تنیده از طریق ردیابی شتابنده در یک سمت تیر و قرار دادن ردیابی در سمت دیگر کار می کند. نتایج به شکل فیلم در همان لحظه به دست می آید. به هر حال، خطر بازتوزیع تابش منعکس شده از سطح بتن، فاصله ای 250m زیر پل ها را برای امنیت و سلامت عابرین و قایقرانان لازم کرده است.
رادیوگرافی گاما
استفاده از اشعه y برای تهیه عکس داخلی از اعضای بتن پذیرش قابل ملاحظه ای را داشته است. به خصوص برای تعیین مکان و شرایط آرماتور یا فولادهای پیش تنیده، حفره در بتن و یا دوغاب ریزی در استحکامات پس تنیده شده و یا انواع فشرده سازی نیز بسیار ارزشمند می باشد.
منبع، ایزوتوپ رادیواکتیوی درون محفظه ای قابل حمل خواهد بود، که اجازه ی تولید اشعه ی تابش را می دهد. انتخاب نوع ایزوتوپ به ضخامت بتن مد نظر بستگی دارد: ایریدیوم برای ضخامت 25-250 میلی متر و کبالت برای ضخامت 125-500 میلی متر پرکاربردترین ها هستند. اشعه در سطحی از عضو تحت بررسی هدایت می شود و عکس برداری توسط فیلم استاندارد اشعه x که روی وجه پشتی نگه داشته شده انجام می شود. در مواردی که جزئیات دقیقی همچون تعیین هویت آرماتورها و یا حفره دوغاب نیاز است. تصویر توسط قرار دادن فیلم بین صفحات نازک سرب تقویت می شود.
بعد از ظهور فیلم، آرماتور به سبب جذب بیشتر اشعه توسط سنگدانه با چگالی بالا به عنوان نواحی روشن ظاهر می شود، درحالی که حفره ها به عنوان نواحی تاریک ظاهر خواهند شد. اگر نیاز به تعیین اندازه و موقعیت آرماتور و یا عیب ها باشد، تکنیک های فتوگرامتری در کنار رادیوگراف های برجسته بینی می تواند کارساز باشد. یک روش زاویه چند ساطعی (چند رویدادی) با ردیابی دیجیتال با استفاده از کیالت 60 برای کشف فولادهای تقویتی چند لایه در میدان استفاده شده است.
این نیاز برای فیلم را حذف کرده و تصویر 3 بعدی را با استفاده از الگوریتم های ترکیبی لامینوگرافی تولید می کند. هر چند این تکنیک برای آزمایش فولاد و حفره ها راه اندازی شده است، ولی نیازمند هزینه بالا و احتیاط های ایمنی زیادی لازم می باشد. همچنین با ضخامت عضو محدود می شود؛ هر چند رقم 600mm به عنوان حداکثر ضخامت یاد شده است ولی در عمل زمان تابش برای ضخامت هایی بالاتر از 450mm بیش از حد طولانی می شود.
مرکز ملی آزمایش های غیرمخرب در هارول استفاده از کبالت تیرهای پل بین 300mm و 800mm را مورد مطالعه قرار داده است اما پرتودهی تا چندین ساعت نیاز است. ��ه عنوان جایگزین، استفاده از بتاترون MeV6 به عنوان یک منبع قابل تعویض اشعه X می باشد. که تسهیلات رادیوگرافی موثرتر و مقاومت تر را فراهم می کند. این زمان های پرتودهی را تا 15-30 دقیقه برای یک قسمت با ضخامت 600mm کاهش می دهد. در حال حاضر سیستمی قابل جابجایی در بازار با زمان پرتودهی تا 20 دقیقه برای ضخامت 750 میلی متر با استفاده از MeV 5/7 و یک سیستم ضبط تصویر اختصاصی گزارش شده است که مورد محدودیت دسترسی قرار گرفته است. این به خصوص برای بتن پس تنیده برای بررسی دوغاب ریزی و شکست در کابل ها مناسب است.
روش های رادیوگرافی و پرتوسنجی بر بتن
پرتودهی گاما
همچون رادیوگرافی، اشعه y توسط یک رادیوایزوتوپ مناسب به سمت بتن هدایت می شود. به هر حال، در این مورد شدت ثابش وارده توسط شمارشگر گایگر و یا جرقه و توسط دستگاه الکترونیک اندازه گرفته می شود. این رویکرد اصولا برای اندازه گیری چگالش درونی بتن به کار می رود، هر چند برای تعیین ضخامت نیز ممکن است استفاده شود.
همین طور که تابش با انرژی بالا از میان بتن می گذرد، مقداری جذب شده، مقداری به طور کامل از بتن می گذرد و مقدار قابل ملاحظه ای نیز در تلاقی با الکترون های درون بتن پراکنده می شوند. این پراکندگی ها روش های پراکنش برگشتی را ایجاد کردند که ممکن است برای امتحان خواص مواد نزدیک به سطح و به عنوان جایگزینی برای اندازه گیری های مستقیم انرژی کاملا رد شونده از عضو عمل می کند.
استفاده ی اولیه از این رویکرد به نظر می رسد به اوایل دهه 1950 برگردد که در بزرگراه ها به کار رفت. جدیدا تکنیک پراکنش برگشتی توسعه یافته است و کاربردها گسترده شده است. میچل توسعه ها و تکنیک هایی را به همراه رادیوگرافی با جزئیات شرح داده است.
روش های مستقیم
انواعی از ترکیبات آزمایشی انتخاب شده است، اما دستگاه اصلی از یک منبع رادیواکتیو که خوب جاسازی شده، شبیه آنچه در رادیوگرافی استفاده شد، همراه با ردیاب تشکیل شده است. ردیاب معمولا شامل یک شمارشگر جاساز شده در پوششی که راه را بر ورود سیگنال ها از جایی به جز مستقیما از منبع می بندد. اشعه تابشی ممکن است به طور مستقیم از اعضای بتن بگذرد (همین طور که در شکل 8-17 نشان داده شده) و یا اینکه اگر تغییر چگالی با عمق نیاز باشد، منبع یا ردیاب ممکن است درون سوراخ از پیش حفر شده ای در بدنه بتن پایین آورده شود.
واسنجی ها ممکن است با برش مغزه مسیر پرتو بعد از تست انجام شود و با استفاده از آن می توان نمونه هایی را برای اندازه گیری های فیزیکی چگالی تهیه کرد. همچون رادیوگرافی، ضخامت بتن تست شده تا mm600 محدود می شود که محدودیت هایی جدی در استفاده از این روش به وجود می آورد. به عنوان جایگزین برای اندازه گیری چگالی، این رویکرد ممکن است برای ارزیابی ضخامت و یا مکان یابی آرماتورها اصلاح و استفاده شود.
شکل 8-17 پرتوسنجی مستقیم
در حال حاضر مدل های تحلیل پرتونگاری کامپیوتری برای تعیین صحت اینکه آیا مسیردهی المان های داخلی بتن می تواند از جذب اشعه های گاما گرفته شده باشد، در دست تحقیق می باشد. این یک تکنیک تخصصی است که هنوز برای استفاده بر روی المان های سازه ای اندازه واقعی استفاده نمی شود اما مطالعات اولیه آزمایشگاهی نویدبخش می باشند.
آخرین مطالب تکمیلی کلینیک بتن ایران را در این بخش دنبال نمایید
اندازه گیری و تفسیر نتایج آزمون بتن
کنکاشی پیرامون آزمایش مغزه گیری بتن
ارزیابی آزمون غیر مخرب بتن التراسونیک
روش های پراکنش برگشتی
این روش اصولا چگالی mm100 بیرونی بتن را تست می کند. منبع اشعه y و ردیاب نزدیکتر یکدیگر در قابی مناسب ثابت شده اند که بر روی سطح بتن قرار دارد. ابزار معمول از این نوع منبع و ردیابش را به حالت 45 درجه نسبت به سطح و در فاصله تقریبی mm250 قرار م یدهد. در این مدل اشعه ها با زاویه به سطح بتن تابانده می شوند و شدت تابش های بازگشتی به سطح در این فاصله ثابت از منبع همان طور که در شکل 8-18 دیده می شود اندازه گرفته می شود.
شکل 8-18 رادیومتری پرتوافشانی
اگر اندازه گیری چگالی در عمق بیشتر نیاز باشد، از وسیله دیگری با منبعی صفحه دار و ردیابی که ممکن است وارد یک سوراخ مته شده استفاده شود. معیار سنج واسنجی شده براساس تکنیک پراکنش برای اندازه گیری کمی چگالی حجمی بتن گسترش داده شده اند، اما نتایج بدست آمده به کمک دیگر تجهیزات می تواند برای اندازه گیری های مقایسه ای استفاده شود.
در حالی که این متد به نظر ساده می آید ولی مشکلاتی ناشی از جذب تابشی غیریکنواخت مشخصات بتن ایجاد می شود و در جایی که افت چگالی وجود دارد عدم دقت ممکن است ایجاد شود. تعدادی از وسیله هایی که از روش پراکنش برگشتی استفاده می کنند در بازار در دسترسی هستند که برای اندازه گیری های مستقیم نزدیک سطح تا عمق mm300، با سوراخ مته شده و بعضی از آنها اندازه گیری نوترونی رطوبت را نیز فراهم می کنند.
محدودیت ها و کاربردها
مشکل بزرگ رادیومتری اشعه y قیمت بالای دستگاه کاشف است که برای استفاده نیاز به نیروی کار متخصص دارد، البته این قیمت ها با پیشرفت ابزارهای سنجش تجاری کاهش یافته ست. ردیاب های جرقه ای در سال های اخیر به خاطر نرخ شمارش حداکثر بیشتر که به استفاده کمتر از منبع قوی منجر شده، مورد توجه بوده است. روش مستقیم علیرغم محدودیت مسیر تنوع بالایی را ارائه می دهد، که می تواند به علاوه اندازه گیری چگالی، در کشف آرماتور و ضخامت اعضا استفاده شود.
روش پراکنش برگشتی در اکثر موارد به اندازه گیری های چگالی سطحی محدود می باشد. با این وجود برای موقعیت های در محل تخصصی زمانی که اندازه گیری ها در تعداد بالا و تکراری نیاز باشد ارزشمند است، یا به عنوان روش کنترل کیفیت برای ساختمان پیش ساخته مناسب می باشد، بعید به نظر می رسد رادیومتری وقتی که تعداد نمونه ها اندک است بتواند جایگزین روش های ثقل سنجی معمول برای تعیین چگالی بشود.
روش های تمام نگاری و انتشار آکوستیک
تلاش هایی در سال های اخیر برای استفاده این روش های شناخته شده در بررسی سازه های بتنی انجام شده است. هر دو ابزار نظارت شروع ترک خوردگی تحت بار افزایشی را ارائه می کنند. تاکنون کاربرد موفق از تمام نگاری تنها برای استفاده آزمایشگاهی گزارش شده است، اما ممکن است بعدها برای نظارت آزمایش بارگذاری در محل نیز توسعه یابد.
روش های تمام نگاری (هولوگرافی)
تکنیک های تمام نگاری روش اندازه گیری جابجایی های کوچک سطح با آزمودن الگوهای حاشیه ای تولید شده ای است که وقتی سطح توسط یک پرتو نور روشن شده، تحت بارگذاری های پی در پی عکاسی شده و نتایج بر هم نهی شوند. کاربرد این روش ها بر مدل های بتن در آزمایشگاه نشان می دهد که تمام نگاری تداخل سنج، که قادر به اندازه گیری های جابجایی های خارج از صفحه از درجه ی یک طول موج از نور استفاده شده می باشد و تمام نگاری نقطه ای، که می تواند جابجایی های داخل صفحه ی کمتر از یک طول موج را اندازه بگیرد، مفیدتر هستند. در هر دو مورد حذف ارتعاشات و لرزش های حرکات جسم صلب ضروری است.
در حالی که دومی می تواند با محکم ثابت کردن اپتیک به عضو ایجاد شود، حذف ارتعاشات، مشکلی جدی در شرایط آزمایشگاهی است. اگر چه این روش ممکن است اجازه آزمودن توسعه ترک در آزمایشگاه را بدهد، تجهیزات پیچیده است و مشکلات عملی در ارتباط با استفاده در کارگاه برای غلبه به نظر دشوار می رسد. پیشرفت های اخیر در فن آوری لیزر با این حال ممکن است به کمک این مسئله بیاید.
انتشار آکوستیک
وقتی که یک ماده بارگذاری شده، نقاط موضعی ممکن است فشاری بیش از محدوده ی الاستیک بر آنها وارد گردد و خرد شدن یا ترک های موئی در آنها آغاز گردد. انرژی جنبشی آزاد شده در امواج، تنشی الاستیک با دامنه کمی را در سراسر عنصر مورد نظر منتشر خواهد کرد. این فرآیند انتشارات آکوستیک نام دارد، اگر چه آنها معمولا در دامنه ای که قابل شنیدن باشد قرار ندارند و ممکن است توسط مبدل های واقع در سطح ماده، به عنوان جابجایی های کوچک شناسایی شوند.
یک ویژگی مهم بسیاری از مواد اثر کایزر است که خصوصیت برگشت ناپذیر انتشار آکوستیک ناشی از فشار اعمال شده می باشد. این بدین معناست که اگر ماده ای تا سطح خاصی تحت فشار قرا ربگیرد، هیچ انتشاری در بارگذاری بعدی شناسایی نخواهد شد تا اینکه از سطح اعمال شده فشار قبلی بیشتر باشد. این ویژگی به ما اجازه می دهد که این روش را در آزمایش مواد اعمال کنیم، اما متاسفانه نیلسن و گریفین اثبات کرده اند که این پدیده همیشه بر روی بتن غیرمسلح حاکم نمی شود. بتن ممکن است جنبه های بسیاری از ساختار داخلی قبل از ترک برداشتن را به علت فرآیند هیدراسیون مداوم دوباره به دست آورد و انرژی دوباره در حین بارگذاری در دامنه فشار یکسانی آزاد می گردد.
آزمایش های جدیدتر بر روی تیرهای بتن مسلح نشان داده شده است که اثر کایزر زمانی مشاهده می گردد که دوره های برداشتن بار تا حداکثر 2 ساعت بررسی شده اند. البته این احتمال وجود دارد که در فواصل زمانی طولانی تر، درست شدن خودبه خود ترک های موئی در بتن این اثر را خنثی می سازد. «نسبت فلیسیتی» که به مفهوم نسبت مقدار نیرویی است که در آغازین انتشار موج به بارگذاری حداکثر قبلی است به هر حال ممکن است شاخص سودمندی از آسیب افزایشی با مقدار کاهشی باشد وقتی که ماده به شکست نزدیک می گردد.
تجهیزات
سیگنال دریافت شده توسط مبدل پیزوالکتریک، تقویت، تصفیه، پردازش و به شکل ساده ای ثبت می گردد (شکل 8-19). سلسله ای از مبدل ها بر روی سازه یا المان قرار گرفته است که مناطق مورد نظر را پوشش می دهد.
شکل 8-19 تجهیزات انتشار صوتی
تجهیزات تخصصی برای این منظور در سراسر جهان از چندین تولید کننده به ش��ل سیستم های جامع و انواع حمل و کم وزن قابل استفاده در محل موجود است. نتایج در راحت ترین حالت به شکل نرخ شمارش انتشار در برابر بار اعمال شده در نظر گرفته می شوند (شکل 8-20) اگر چه تفسیر کامل تری هم ممکن خواهد بود اگر دامنه مقادیر فرکانس هم ثبت گردد. این مسئله توسط توسعه دستگاه های دیجیتالی تسهیل می گردد.
شکل 8-20 طرح انتشار آکوستیک معمول
کاربردها و محدودیت ها
گزارش شده است همین طور که سطح بار بر روی نمونه بتنی افزایش می یابد، میزان انتشار و سطح سیگنال هر دو به ارامی و مرتبا افزایش می یابند تا اینکه به شکست می رسند و سپس افزایش سریعی تا شکست وجود خواهد داشت. در حالی که این کار اجازه آغاز ترک و انتشار آن در ح-ین دوره فشار افزایشی را م یدهد، با این حال این روش را نمی توان برای سنجش منفرد یا مقایسه ای در شرایط بار استاتیک استفاده کرد. کولوکبو به تازگی آزمایشات میدانی را با استفاده از ترافیک پل معمولی برای ممکن کردن مقایسه عملکرد تیرهای منفرد در شرایط آزمایش های کوتاه مدت گزارش کرده است.
تمایز بین فعالیت اولیه به علت توسعه ترک جدید و فعالیت ثانویه به علت اصطکاک در ترک های موجود قبلی را می توان براساس انرژی سیگنال انجام داد. یک عامل کلیدی در موفقیت در آزمایش انتشار آکوستیک (شامل پایش آکوستیک بلند مدت برای پدیده هایی نظیر پارگی کابل های پیش تنیده) تنظیم صحیح سطوح آستانه برای حذف نویز زمینه و همچنین واسنجی حسگر است، در انگلستان آزانس بزرگراه ها در حال حاضر راهنمایی هایی را برای کاربرد در پل ها به عنوان بخشی از مرجع شماره 26 ارائه می دهند.
علاقه به اعمال این تکنیک بر روی بتن در 20 سال گذشته و خصوصا در ژاپن و اخیرا انگلستان افزایش یافته است. آهستو بازبینی جامعی را در سال 1996 انجام داد و این کار (غالبا در ازمایشگاه) ادامه یافته است تا فرآیندهای تفسیری توسعه پیدا کنند. اصول کلی انتشار صوتی توسط آیین نامه بتن انگلیس ارائه شده است.
مایندس نشان داده است که بتن رسیده و بالغ انتشار آکوستیک بیشتری را برای ترک در مقایسه با بتن جوان فراهم می سازد، اما تایید می کند که این افزایش انتشارات تا حدود 80 تا 90 درصد مقاومت نهایی تغییر چندانی را نشان نمی دهند. احتمال عدم وجود اثر کایزر برای بتن به شدت استفاده از روش انتشار آکوستیک را برای تعیین تاریخچه ای از سطوح فشار قبلی از دایره خارج می کند. در هر حال، چندین مولف از جمله بالازس آزمایشات آزمایشگاهی را توصیف کرده اند که بر امکان شناسایی درجه آسیب ایجاد شده توسط بارگذاری قبلی، اگر انتشارات ایجاد شده توسط نمونه مسلح شده تحت بار افزایشی صرفا نسبت به دریافت صداهای ایجاد شده توسط جدایش میلگرد از بتن تنظیم گردد، چون جداشدگی آرماتور یک فرآیند غیرقابل بازگشت می باشد، تایید می کند.
تیتوس و همکارانش، ادریس، و لیونز و همکارانش، همگی پیشنهاد کرده اند که این امکان وجود دارد که پیشرفت ترک های موئی به علت فعالیت خوردگی را شناسایی کنیم. آزمایشات خزش بلندمدت در بارگذاری ثابت توسط راسی و همکارانش، رابطه مشخصی را بین آسیب خمش خزشی، که ذاتا بوسیله صوتی نشان داده است (شکل 8-21). البته در آزمایشات بر روی تیرهای بتنی ساده، همراه با تیرهای تقویت شده توسط فیبر و تیرهای معمول با فولاد تقویتی، جنکینز و استپوتات در کمال تعجب به این نتیجه گیری رسیدند که انتشارات صوتی هیچ هشدار اولیه ای از شکست نمی دهند.
کاربرد روش های انتشار آکوستیک برای بتن هنوز کامل نشده است و چون هزینه تجهیزات بالا است در حال حاضر آنها را باید به عنوان روش های آزمایشگاهی در نظر بگیریم اگر چه استفاده میدانی از آن هم در حال توسعه است. البته پتانسیل احتمالی در آینده برای استفاده از این روش در کنار آزمایش بارگذاری درجا به عنوان ابزاری برای نمایش منشا ترک و جداشدگی سطح تماس فولاد و بتن و توسعه و فراهم سازی هشداری از شکست وجود دارد. نظارت توسعه خوردگی و پارگی کابل هم حائز اهمیت می باشد.
شکل 8-21 آزمایش انتشار آکوستیک بر روی نمونه وارفتگی
روش های فتوالاستیک
فتوالاستیک و تکنیک های مشابه آن برای آزمایش هایی بر روی اعضای بتنی، مربوط به پایش یا آزمایش بار خواهد بود (فصل 6). پوشش های فتوالاستیک را می توان در سطح بتن روکش کرد و کشش های مثل بتن در آن ایجاد کرد و مانند اندازه گیرهای فشار میدانی پیوسته عمل کند.
صفحات تولید شده تجاری با ضخامت 1 تا 3 میلی متر هم برای سطوح صاف موجود می باشد و صفحات رقوم بندی شده را هم می توان برای سطوح منحنی ایجاد کرد. یک پلاریسکوپ بازتاب قابل حمل را هم می توان برای تولید یک الگوی فشار کلی استفاده کرد و پیشنهاد می گردد که سنجش حاشیه ها توسط یک اپراتور با تجربه می تواند حساسیت فشاری بتن تا N/mm2 15/0± را در محیط آزمایشگاهی و N/mm2 35/0± را در محیط میدانی نشان دهد.
روش های حاشیه ای مویر، که در آنها دو سری خط موازی و هم فاصله نزدیک هم قرار داده می شوند و حرکت نسبی آنها اندازه گیری می شود، هم موجود می باشد. شبکه ای به سازه متصل می گردد و با نمونه ناظر به کمک نور تابیده مقایسه می گردد. این تکنیک را می توان در موقعیت های مشابهی برای پوشش فتوالاستیک استفاده کرد اما محدود به سطوح صاف می باشد و دارای حساسیت کمتری از روش های فتوالاستیک است.
استفاده اصلی از این روش ها برای آزمایش بتن در سازه ها این می باشد که الگوهای رفتاری را در تمرکزهای فشاری یا در محیط آزمایشگاهی تعیین کنیم، اگرچه استفاده میدانی از آن هم ممکن می باشد.