شیوه های مختلف نصب کفپوش بتنی و سیمانی

روش دستی

عموما در این شیوه، نصاب ماهر، از یک جبهه کاری عملیات نصب را به گونه ای آغاز می کند تا با پیشروی هر چه بیشتر، فضای نصب شده ی بیشتری پیش رویش قرار گیرد و توانایی مشاهده نتیجه کار را به صورت لحظه ای به دست آورد. سرعت نصب و پیشروی یک استاد کار، روزانه بین 50 تا 75 متر مربع است. یکی از عوامل تاثیر گذار در سرعت و میزان پیشروی نصب، وزن هر عدد کفپوش است. چنانچه وزن هر کفپوش بیش از 4 کیلوگرم باشد فرآیند نصب به صورت محسوس کند و خسته کننده خواهد شد.
در صورتی که کارگران آموزش دیده به همراه استاد کار ماهر و ناظر ورزیده به کار گرفته شوند، سرعت پیشروی نصب تا 120 متر مربع در روز یا بیشتر افزایش می یابد، منوط به اینکه برشکاری خاص و یا چیدمان ویژه مانند الگوهای دایره ای و ساخت دریچه منهول و مسیر هدایت آب های سطحی (کانیو) و موارد مشابه نیاز نباشد. 

شکل 18-4- ب: نحوه نصب کفپوش با استفاده از کانیو (شیب هر طرف هم ارز با شیب کانیو)

شکل 18-4- ج: شیوه نصب کفپوش با استفاده از کانیو نیمه مدور

شکل 18-4- د: شیوه ساخت کانیو با استفاده از کفپوش
برای حفظ سرعت نصب و پیشروی لازم است مقادیر کفپوش مورد نیاز به تناسب در محل نصب توزیع شده، در دسترس باشد. بدین منظور برای فضاهای کم وسعت می توان از گاری دستی استفاده نمود اما بهتر است برای فضاهای بزرگ از گاری و کشنده برقی بهره گرفت. باید توجه داشت در هنگام حمل و جابه جایی کفپوش اکیدا از روی هم ریختن آنها پرهیز شود. 

چنانچه کفپوش ها در خلال نصب و چیدمان با ضربه شدید خارجی مانند ضربه چکش یا برخورد دو کفپوش چیده شده و در حال جای گذاری مواجه شوند، نظم شکاف و درز بین آنها به هم خواهد خورد، بنابراین باید از ایجاد هرگونه ضربه خودداری شود و چیدمان به آرامی و با دقت به طوری که سطح زیرین کفپوش موازی با خط افق باشد به انجام رسد.

در مواقعی که همزمان چند نفر فرآیند چیدمان را انجام می دهند، احتمال تفاوت در استراتژی نصب بین آنها وجود دارد و ممکن است در یکنواختی شکاف بین کفپوش ها ناهماهنگی و ناهمگونی ایجاد شود. بهتر است در اینگونه مواقع تیم نصاب به صورت چرخشی جای خود را عوض کنند تا یک توزیع یکنواخت در چیدمان ایجاد شود.

برای اندازه گیری و کنترل یکنواختی فواصل می توان اندازه درز یا فاصله بین هر 40 کفپوش پس از اندازه گیری و ثبت، از طریق میانگین گیری محاسبه نمود و یا از گیج فاصله مطابق شکل (بالا آمده) استفاده کرد.

شیوه ماشینی و مکانیزه 

این روش نیازمند ماشین آلات خاص برای حمل و نصب دسته ای است. اندازه مساحت هر دسته کفپوش که گیره ماشین قادر است جابجا کند بین 3,0 تا 1 متر مربع با وزنی بین 550 تا 1200 کیلوگرم می باشد. روش نصب ماشینی عمدتا برای فضاهای بزرگ و طرح های ساده کاربرد دارد. به عبارت بهتر همان الگوی چیدمانی که کفپوش بسته بندی شده به محل نصب منتقل شده توسط ماشین چیده خواهد شد. نصب مکانیزه موجب می شود اندازه فواصل و درز کفپوش ها 3 میلیمتر باشد. شکل 19-4. چنانچه الگوی چیدمان خاصی الزام شود، باید قبلا در خلال بسته بندی مد نظر قرار گرفته و با تولید کننده کفپوش هماهنگ شده باشد و از نظر امکان پذیر بودن تغییر چیدمان بسته بندی کفپوش در کارخانه بررسی و توافق صورت گیرد.

شکل 19-4- الگوی عمومی چیدمان کفپوش به روش ماشینی

از آنجایی که سرعت نصب زیاد است و دسته های کفپوش بی وقفه در کنار یکدیگر قرار می گیرند، احتمال آسیب به دسته های هم جوار که قبلا جای گذاری شده اند وجود دارد. برای غلبه بر این مساله، کفپوش های چیده شده به صورتی دستی در طول و عرض مرتب می شوند تا اندازه شکاف بین آنها تنظیم شود. 

شکل 20-4- شیوه چیدمان ماشینی

فشرده سازی و تراکم پس از چینش کفپوش ها

برای فشرده سازی و تراکم ماسه باید زیر کفپوش و روی کفپوش، از کامپکتور دستی استفاده شود. لازم به ذکر است دو نوع صفحه ویبراتور مورد نیاز است. عمل ویبره و کوبش در سطح کفپوش های چیده شده تا جایی که همه سطوح را شامل شود با یک ریتم ثبات، به صورت یکپارچه و بدون وقفه ادامه یابد، زیرا در غیر این صورت چنانچه فرآیند فشرده سازی در چند مرحله با فاصله زمانی انجام شود احتمال جابه جایی سطحی در کفپوش ها و به هم ریختگی و بی نظمی در فواصل و درز بین آنها وجود خواهد شد و ممکن است باعث ایجاد حفره و شکستگی کفپوش شود.
برای کسب بهترین کیفیت نصب، پایدار شدن الگو و طرح چیدمان، تثبیت اندازه فواصل و درز بین کفپوش ها، لازم است فشرده سازی بلافاصله پس از چیدمان انجام شود. در سطوح وسیع و بزرگ عمل فشرده سازی بر روی سطح کمتر از یک متر مربع مطلوب نخواهد بود به عبارت بهتر باید برای هر 50 متر مربع، فرآیند کوبش برنامه ریزی و اجرا شود.
در طول مدت ویبره کفپوش های چیده شده، مقداری از ماسه بادی زیرین کفپوش به بین شکاف ها نفوذ می کند. مقدار آن رابطه مستقیم با میزان فشرده سازی لایه ماسه بادی زیرین کفپوش دارد، به طوری که هر چه میزان تراکم لایه زیرین کمتر باشد مقدار نفوذ و در نتیجه احتمال آسیب رسانی و رانش سطحی بیشتر خواهد شد. در مرحله پیش تراکم ماسه بادی لایه زیرین، بهتر است از یک ویبراتور با صفحه 3,0 متر مربع و نیروی حدود 15 کیلو نیوتن معادل 5,1 تن استفاده شود. عموما ویبراتورهای سنگین بین 300 تا 600 کیلوگرم وزن دارند. مساحت صفحه آنها بین 5,0 تا 6,0 متر مربع است و نیرویی معادل 3 تا 6,6 تن به سطح وارد می کنند که استفاده از این نوع توصیه نمی شود.
در مواقعی که قرار است از کفپوش ترافیکی با ضخامت 80 میلیمتری به بالا استفاده شود، باید عمل فشرده سازی 2 تا 6 بار به صورت رفت و برگشتی انجام شود. برای کفپوش های با ضخامت 60 میلیمتر حداکثر فشار وارده به سطح کفپوش چیده شده 4 تن است. در مرحله فشرده سازی نهایی، فارغ از اندازه ضخامت کفپوش، صفحه ویبراتور باید مجهز به یک لایه لاستیکی (رابر) باشد.

پر کردن فواصل و درز بین کفپوش ها

پر شدن کامل فواصل بین کفپوش ها بسیار با اهمیت است. چنانچه درزها و فواصل خالی بمانند و یا به صورت ناقص پر شوند موجب ایجاد فرصت جابه جایی سطحی و لق شدگی و یا نفوذ آب به زیر کفپوش و پاشش آب در دوره بهره برداری می شود. شکل 22-4.

شکل 22-4- الف: وضعیت کفپوش با ایراد پرشدگی ناقص فواصل قبل از بارگذاری

شکل 22-4- ب: وضعیت کفپوش با ایراد پرشدگی ناقص فواصل بد از بارگذاری

پس از اتمام فرآیند فشرده سازی لایه زیرین و همچنین نفوذ ماسه بادی لایه زیرین به شکاف و فواصل بین کفپوش ها باید از ماسه بادی با مشخصات ویژه، جهت پر کردن کامل فواصل مطابق ترتیبات و مراحل زیر استفاده نمود.

1- به وسیله دمنده تمام سطح چیده شده هواگیری شده تا گرد و غبار و ذرات باقیمانده در فواصل و درزها تمیز شود. باید دقت داشت سطح کفپوش ها و همچنین ماسه بادی مورد استفاده، خشک باشند در غیر این صورت رطوبت باعث به هم پیوستگی ماسه شده و در بعضی قسمت ها ممکن است پرشدگی کاذب به وجود آید.

2- ماسه بادی، در سطح تمیز شده پهن و به وسیله جارو کردن از پرشدن تمام فواصل و درزها اطمینان حاصل شود. بهتر است فرآیند پاشش ماسه در سطح و جارو کردن حداقل پیاپی تکرار شود.

3- با استفاده از کامپکتور، سطح فشرده سازی شود.

4- سطح کفپوش های فشرده شده مجددا توسط دمنده از ذرات ماسه باقیمانده در تمیز شود.

5- به وسیله نازلی که آب را به صورت قطرات باران می پاشد به آرامی آب پاشی انجام شود. سرعت پیشروی می تواند به صورت توقف و مکث 30 ثانیه ایی بر روی هر 25 سانتیمتر مربع تنظیم و انجام شود.

6- مرحله بادگیری توسط دمنده، آخرین گام نصب می باشد.

آغاز بهره برداری

تا زمانی که مرحله پر کردن فواصل و شکاف بین کفپوش ها کامل نشده است استفاده و اعمال بار ترافیکی ممنوع است. در صورتی که لایه اساس با استفاده از شفته آهکی و یا ملات سیمانی آماده سازی شده باشد، به ترتیب بعد از گذشت 14 و 7 روز بهره برداری آغاز شود و طی این مدت باید کنترل های لازم جهت اطمینان از پایداری کفپوش ها به طوری که نشست نکرده باشند و یا فواصل و درزها به صورت کامل پرشده باقی مانده باشند اعمال گردد. صرف این زمان در صورتی است که دوره زمانی 14 و 7 روز قبل از اجرای لایه اساس سپری نشده باشد.

تلرانس های پیشنهادی

در هنگام چیدمان، تلرانس های رویه می تواند با استفاده از جدول 1-4، رعایت شود.

جدول 1-4- تلرانس های پیشنهادی مراحل نصب کفپوش بتنی

تلرانس	علامت اختصاری	آیتم
0 ≥ a ≥ -25mm مقدار نامی سطح	a	بستر (Subgrade)
0 ≥ a ≥ -25mm مقدار نامی سطح	b	زیر اساس (Sub-base)
10mm≥ c ≥ 0 مقدار نامی سطح 10mm انحراف نسبت به کناره 3 متری	c	لایه اساس (Base Corse)
انحراف در طرح
حداکثر 10 میلیمتر		از هر خط 3 متری
حداکثر 20 میلیمتر		از هر خط 10 متری
3mm ≥ d ≥ 0	d	انحراف عمودی از خط 3 متری جدول کناری، کانیو و لبه
10mm ≥ e -15mm	e	حداکثر اختلاف سطح رویه نصب شده با سطح مبنا
10mm ≥ e -15mm	f	حداکثر اختلاف سطح کل نصب شده نسبت به سطح مبنا
4mm ≥ j ≥ 2mm	j	محدوده شکاف بین دو کفپوش
حداکثر 10% در یک خط 10 متری		درصد اتصالات خارج از محدوده
3 میلیمتر		عرض اتصال اسمی

نکات مهم فضاهای کفپوش شده

اساسا سه جزء مهم در فضاهایی که رویه آنها کفپوش بتنی است وجود دارند و عبارتند از:

الف) قوس ها و خطوط منحنی طرح

ب) فرورفتگی در سطح

ج) ایجاد تغییرات در شکل چیدمان

قوس ها و خطوط منحنی طرح

لازم است کفپوش ها متناسب با خط منحنی لبه های نگهدارنده کناری برش بخورند. استفاده از کفپوش مستطیلی و یا رنگ تیره در لبه های کناری می تواند در کاهش تاثیر بصری ناموزونی برشکاری مورد نیاز در لبه ها موثر باشد. به منظور کاهش یا جلوگیری از بدشکلی و نازیبایی بصری ناشی از برشکاری در ترتیب شکاف ها و درزها اغلب بهتر است در چیدمان طرح منحنی سطح تغییراتی ایجاد شود مانند شکل 28-4، با این کار هر چند نوع چیدمان به شکل استخوان ماهی یا آجری است در عین حال احساس طرح منحنی به ببینده منتقل می شود.

شکل 28-4- تغییر شیوه چیدمان با رعایت القاء حس بصری منحنی مسیر

فرو رفتگی در سطح

بعضی از معابر مانند پیاده روهای شهری، ممکن است بخش هایی شامل منهول، کانیو، جوی آب و موارد مشابه در سطح وجود داشته باشند که موجب حالت فرورفتگی در سطح ایجاد نماید. در شکل 29-4، نشان داده شده چگونه یک منهول با سطح، یکسان سازی می شود. در اطراف محل فرو رفتگی، بهتر است چیدمان و پیشروی به صورت دو طرفه انجام شود ناهمگونی بصیری کمتری نسبت به سطح چینش اصلی ایجاد شود.

شکل 29-4- الف: شیوه چیدمان اطراف منهول