روش گروت ریزی زیر صفحه ستون

در این مقاله جامع،کلینیک بتن (پیشرو در ارائه محصولات تخصصی شیمیایی ساختمان و مواد ثابت سازی) به عنوان مرجع فنی شما، تمامی نکات، مراحل اجرایی و استانداردهای لازم برای انجام یک گروت ریزی زیر بیس پلیت بی نقص را تشریح خواهد کرد تا مهندسان،مجریان و پیمانکاران با اطمینان کامل،این بخش حساس از پروژه را به سرانجام رسانند.

گروت ریزی زیر صفحه ستون چیست و چرا اهمیت دارد؟

صفحات ستون (بیس پلیت ها) سطوح فلزی هستند که وظیفه دارند بار محوری و لنگر ستون را به صورت گسترده و ایمن به سازه زیرین (فونداسیون بتنی) منتقل کنند . با این حال، به دلیل ناهمواری های اجتناب ناپذیر در سطح بتن فونداسیون و همچنین نیاز به تراز دقیق صفحه ستون پیش از نصب،همواره یک فضای خالی (گپ) با ضخامت متغیر بین صفحه فلزی و بتن وجود دارد .

گروت (Grout) ملاتی سیال، فاقد جمع شدگی (Non-Shrink) و با مقاومت فشاری بالا است که برای پر کردن دقیق این خلأ و ایجاد یک بستر یکپارچه و سخت به کار می رود .

نقش کلیدی گروت در سازه

1. انتقال یکنواخت بار: گروت مرغوب،با پر کردن تمام خلأها، تضمین می کند که بار ستون به جای تمرکز روی نقاط محدود،به صورت مساوی و تمام سطح صفحه ستون، به فونداسیون منتقل شود .
2. کاهش تنش و ارتعاش: گروت ریزی مناسب،لرزش های ناشی از بارهای دینامیکی را جذب کرده و عمر اتصالات را افزایش می دهد.
3. افزایش دوام و ایمنی: عدم وجود گروت یا اجرای ضعیف آن منجر به خوردگی زیر بیس پلیت،تمرکز تنش و در نهایت،ترک خوردگی و گسیختگی موضعی در بتن فونداسیون می شود.

نکته فنی: اجرای گروت ریزی اصولی، اولین خط دفاعی سازه در برابر انتقال صحیح بار است. این فرآیند را می توان در کنار استفاده از محصولات آب بند کننده های بتن کلینیک بتن، به عنوان پایه و اساس دوام بلندمدت فونداسیون در نظر گرفت .

انواع گروت مناسب برای زیر صفحه ستون (انتخاب متریال تخصصی)

انتخاب نوع گروت، بسته به میزان باربری، محیط کاربری، ضخامت فضای خالی (گپ) و شرایط پروژه (مانند دما و زمان اجرا) متغیر است . کلینیک بتن مجموعه ای از انواع گروت و مواد ثابت سازی را ارائه می دهد که نیازهای فنی سخت گیرانه ترین پروژه ها را برآورده می سازد.

۱ . گروت سیمانی (Cementitious Grout)

گروت های پایه سیمانی رایج ترین و مقرون به صرفه ترین نوع گروت ها هستند . این محصولات معمولاً با افزودنی های خاصی فرموله می شوند تا خاصیت انبساط کنترل شده داشته باشند و از جمع شدگی (Shrinkage) جلوگیری کنند.

• ویژگی ها: مقاومت فشاری بالا (اغلب بالاتر از بتن فونداسیون)،کارایی مناسب،قیمت مقرون به صرفه .
• موارد مصرف: غالب پروژه های ساختمانی، ضخامت های گروت ریزی بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلی متر،زمانی که نیاز به مقاومت شیمیایی بالا نباشد.

لینک پیشنهادی: برای مشاهده مشخصات فنی و خرید انواع گروت سیمانی استاندارد، به بخش گروت و مواد ثابت سازی کلینیک بتن مراجعه کنید .

۲. گروت اپوکسی (Epoxy Grout)

گروت های اپوکسی (پلیمری)، بالاترین مقاومت مکانیکی و چسبندگی را ارائه می دهند. این گروت ها دو یا سه جزئی بوده و پس از اختلاط، یک ترکیب بسیار سخت، مقاوم در برابر مواد شیمیایی و با حداقل جمع شدگی ایجاد می کنند .

• مزایا و معایب:
• مزایا: مقاومت فشاری فوق العاده بالا (بیشتر از ۸۰ مگاپاسکال)، مقاومت شیمیایی عالی، زمان سخت شدن سریع تر .
• معایب: هزینه بالاتر،نیاز به دقت بیشتر در اختلاط،حساسیت به رطوبت در زمان اجرا.
• کاربرد در پروژه های صنعتی: ایده آل برای نصب ماشین آلات با ارتعاش بالا،توربین ها، کمپرسورها، و در محیط هایی که در معرض مواد خورنده یا روغن ها قرار دارند (در ارتباط مستقیم با پروژه های کف سازی صنعتی).

۳ . گروت منبسط شونده (Non-Shrink Grout)

کلید موفقیت در گروت ریزی زیر صفحه ستون،پر شدن ۱۰۰ درصدی فضای خالی است . گروت های منبسط شونده با استفاده از افزودنی های خاص، در مراحل اولیه سخت شدن، اندکی حجم گیری (انبساط کنترل شده) می کنند.

• اهمیت انبساط: این انبساط کوچک اما حیاتی، تضمین می کند که گروت به تمام زوایای صفحه ��تون و ناهمواری های زیرین فشار وارد کرده و هیچگونه خلأ یا حفره ای باقی نماند. این خاصیت،گروت های کلینیک بتن را برای اجرای اصولی گروت ریزی متمایز می کند .

ابزار و مصالح مورد نیاز برای گروت ریزی زیر صفحه ستون

آمادگی دقیق پیش از اجرا، نیمی از موفقیت پروژه است . برای اجرای صحیح روش گروت ریزی زیر صفحه ستون،ابزار و مواد زیر ضروری هستند:

1. گروت مناسب: (بر اساس نیاز سازه و توصیه های فنی کلینیک بتن).
2. میکسر یا همزن مکانیکی با دور پایین: برای اطمینان از اختلاط کامل و همگن گروت (اختلاط دستی گروت توصیه نمی شود).
3. قالب بندی محکم و بدون درز: معمولاً از چوب،ورق فلزی یا مواد پلیمری استفاده می شود .
4. آب با کیفیت: آب باید تمیز و عاری از املاح مضر باشد (برای گروت های سیمانی).
5. شیم ها (Shims) و لقمه ها: صفحات فلزی کوچک برای تراز اولیه صفحه ستون.
6. تراز لیزری یا ابزارهای دقیق ترازسنجی .
7. محصولات عمل آوری (Curing Compound): برای نگهداری رطوبت سطحی گروت و جلوگیری از ترک های سطحی (محصولات تخصصی کلینیک بتن).

مراحل اجرایی روش گروت ریزی زیر صفحه ستون (گام به گام)

اجرای صحیح این فرآیند نیازمند دقت فنی بالا و پایبندی به استانداردها است. در اینجا، شش مرحله کلیدی روش گروت ریزی زیر صفحه ستون به تفصیل ارائه شده است .

۱. آماده سازی سطح فونداسیون

اولین و مهم ترین گام، آماده سازی بستر بتنی فونداسیون است. اگر سطح به درستی آماده نشود،چسبندگی بین گروت و بتن به شدت کاهش می یابد .

• تمیزکاری: سطح بتن باید کاملاً عاری از روغن،گرد و غبار، مواد عمل آوری قدیمی و هرگونه ذرات سست باشد. می توان از واترجت یا هوای فشرده استفاده کرد .
• زبر کردن سطح بتن (Surface Roughening): برای ایجاد اتصال مکانیکی قوی تر،سطح باید زبر شود . این کار معمولاً با ساب زنی یا سندبلاست سبک انجام می شود.
• اشباع بتن (SSD - Saturated Surface Dry): قبل از گروت ریزی،بتن فونداسیون (به ویژه در گروت های سیمانی) باید کاملاً اشباع از آب شود (سطح اشباع و خشک به نظر برسد). این کار از جذب آب ملات گروت توسط بتن جلوگیری کرده و مانع از کاهش کارایی و مقاومت گروت می شود.

نکته تخصصی کلینیک بتن: در صورت وجود نگرانی در مورد نفوذ رطوبت از فونداسیون،استفاده از پرایمرهای تخصصی یا ژل های محصولات آب بند کننده های بتن در این مرحله می تواند دوام اتصال را تضمین کند.

۲ . تراز و تثبیت صفحه ستون

صفحه ستون باید پیش از گروت ریزی،در موقعیت نهایی و با تراز بسیار دقیق تثبیت شود.

• استفاده از لقمه و شیم (Shims): برای ایجاد فضای لازم جهت گروت ریزی و تراز دقیق،از شیم های فولادی استفاده می شود. شیم ها باید به طور مساوی توزیع شوند تا از خم شدن صفحه ستون جلوگیری شود.
• تثبیت نهایی: پس از تراز دقیق (با توجه به تراز نهایی سازه و استفاده از تراز لیزری)، صفحه ستون باید به طور موقت توسط مهره های بولت ها یا جوش های موقت تثبیت شود تا هنگام ریختن گروت حرکت نکند.

۳. قالب بندی اطراف صفحه ستون

قالب بندی باید قوی، محکم و نفوذناپذیر باشد تا گروت سیال از آن نشت نکند و بتواند فشار هیدرواستاتیک لازم برای جریان یافتن را تحمل کند.

• اصول قالب بندی صحیح: قالب باید حداقل به اندازه ۲۵ تا ۵۰ میلی متر از لبه های صفحه ستون فاصله داشته باشد .
• تعبیه قیف (Head Box): در یک یا دو طرف بیس پلیت، قالب باید به گونه ای طراحی شود که یک مخزن کوچک (قیف) برای تزریق گروت ایجاد کند. این ارتفاع اضافی، فشار هیدرواستاتیک لازم را فراهم می آورد تا گروت با نیروی جاذبه به طور کامل در زیر صفحه پخش شود.
• دریچه خروج هوا: در سمت مقابل محل تزریق،باید فضای باز برای خروج هوا و گروت اضافی در نظر گرفته شود.

۴. اختلاط گروت

اختلاط یکی از مراحل حساس است که مستقیماً بر مقاومت نهایی تأثیر می گذارد .

• نسبت آب به پودر: دقیقاً بر اساس دستورالعمل فنی محصول (TDS) ارائه شده توسط کلینیک بتن عمل کنید . آب زیاد باعث کاهش مقاومت و افزایش جمع شدگی می شود .
• فرآیند اختلاط: پودر گروت را به تدریج به آب اضافه کنید (نه برعکس). از میکسر مکانیکی با دور پایین (حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ دور در دقیقه) استفاده کنید تا از ورود هوای زیاد و ایجاد حباب جلوگیری شود.
• زمان اختلاط: آنقدر مخلوط کنید که یک ملات کاملاً همگن و عاری از کلوخه حاصل شود.

۵. ریختن و تزریق گروت

روش ریختن گروت باید به گونه ای باشد که از گیر افتادن هوا (Air Entrapment) جلوگیری شود.

• تزریق ثقلی (Gravitational Flow): گروت باید فقط از یک طرف (سمت قیف) و به صورت مداوم ریخته شود. فشار هیدرواستاتیک ایجاد شده در قیف،گروت را مجبور می کند تا زیر صفحه ستون جریان یابد و از طرف مقابل خارج شود.
• سرعت ثابت: ریختن باید با سرعتی ثابت انجام شود تا گروت فرصت سخت شدن موضعی یا جداشدگی اجزا را پیدا نکند.
• استفاده از تسمه یا زنجیر: در صورت لزوم،می توان برای کمک به جریان گروت، از یک تسمه فلزی یا زنجیر در زیر بیس پلیت استفاده کرد و آن را به آرامی حرکت داد تا به جریان بهتر گروت کمک کند (بدون وارد کردن ارتعاش شدید).
• توقف تزریق: تزریق زمانی پایان می یابد که گروت کاملاً از سمت مقابل (دریچه خروج) بدون حباب خارج شود و سطح قالب را پر کند.

۶. عمل آوری گروت (Curing)

عمل آوری گروت برای دستیابی به مقاومت نهایی و جلوگیری از ترک خوردگی های اولیه حیاتی است.

• حفظ رطوبت: به ویژه در محیط های گرم و خشک،گروت های سیمانی باید حداقل به مدت ۳ تا ۷ روز مرطوب نگه داشته شوند. این کار می تواند با استفاده از گونی مرطوب یا روش های تخصصی تر مانند اسپری کردن محصولات عمل آوری بتن (Curing Compounds) کلینیک بتن صورت گیرد.
• زمان بارگذاری: زمان مجاز برای بارگذاری ستون بر روی گروت، باید بر اساس مقاومت فشاری گروت و توصیه های فنی تأمین کننده تعیین شود . معمولاً بارگذاری جزئی پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت و بارگذاری کامل پس از ۷ روز (رسیدن به مقاومت مشخصه) امکان پذیر است .

اشتباهات رایج در گروت ریزی زیر صفحه ستون

نادیده گرفتن نکات فنی و استفاده از متریال نامناسب،می تواند نتیجه گروت ریزی زیر بیس پلیت را کاملاً بی اثر سازد:

• استفاده از آب زیاد: رقیق کردن گروت برای افزایش کارایی (Workability) منجر به کاهش شدید مقاومت،افزایش جمع شدگی و ترک خوردگی می شود.
• عدم آماده سازی سطح: اگر سطح بتن زبر و مرطوب (SSD) نشود،چسبندگی کاهش یافته و گروت به راحتی از بتن جدا می شود.
• اختلاط ناقص یا طولانی: اختلاط ناقص باعث وجود کلوخه ها و مقاومت ناهمگون می شود. اختلاط طولانی مدت باعث ورود بیش از حد هوا و جداشدگی دانه ها می گردد.
• عدم عمل آوری: عمل آوری نامناسب، به ویژه در روزهای اولیه، منجر به از دست رفتن سریع آب و کاهش مقاومت چشمگیر گروت می شود.

نقش گروت ریزی صحیح در افزایش عمر سازه

یک گروت ریزی اصولی فراتر از پر کردن یک فضای خالی است؛ این فرآیند یک اتصال سازه ای دائمی و مقاوم در برابر تنش ها ایجاد می کند.

وقتی گروت ریزی به درستی اجرا شود:

1. انتقال بار یکنواخت انجام شده و از ایجاد تنش های موضعی که منجر به ترک خوردگی فونداسیون می شوند،جلوگیری می گردد .
2. صفحه ستون کاملاً در برابر نفوذ رطوبت و عوامل شیمیایی (که می تواند منجر به خوردگی فولاد شود) مهر و موم می شود .
3. عمر مفید سازه افزایش می یابد و نیاز به تعمیرات پرهزینه در طولانی مدت کاهش می یابد.

جمع بندی

روش گروت ریزی زیر صفحه ستون یک فرآیند ساده نیست، بلکه یک رکن اساسی در انتقال صحیح بار و پایداری سازه است. با رعایت دقیق مراحل آماده سازی،انتخاب گروت منبسط شونده استاندارد و اجرای اصولی ریختن و عمل آوری، می توان از دوام طولانی مدت سازه اطمینان حاصل کرد.

به یاد داشته باشید که موفقیت یک پروژه،در جزئیات فنی حساس مانند اجرای گروت ریزی نهفته است. کلینیک بتن با ارائه محصولات باکیفیت و دانش فنی گسترده، شریک قابل اعتماد شما در اجرای پروژه های ساختمانی است .