افزودنیهای روانکننده که بعضاً فوق روان کننده نیز نامیده میشوند، برای بالا بردن اسلامپ بتن تازه و افزایش کارایی به آن اضافه میشوند و آنها را به بتن روان تبدیل میکنند. این افزودنیها در واقع همان کاهندههای آب با رنج بالا هستند که در این اینجا به منظور و اهداف دیگری از آنها استفاده میشود. بتن روان بسیار مایع است و با کارایی بالاتری که دارد میتوان از آن بدون نیاز به ویبراسیون یا فشرده سازی و بدون این که ذرهای آب انداختن یا جدا شدگی در آن رخ دهد، استفاده کرد. از استفادههای مختلف بتن روان میتوان به مقاطع باریک و لولههای زیر آب اشاره کرد. گفتنی است که استفاده از بتن روان، عملیات بتنریزی را تسهیل کرده و هزینههای آن را نیز کاهش میدهد.
اضافه کردن روانکننده یا فوق روان کننده بتن با اسلامپ 75 میلیمتر، آن را به بتنی با اسلامپ 230 میلیمتری تبدیل میکند. طبق تعریف، به بتنی «بتن روان» گفته میشود که اسلامپی بزرگتر از 190 میلیمتر داشته باشد و همچنان خاصیتهای اصلی خود را حفظ کند.
در استانداردها و آییننامههای بتن، از دو نوع روانکننده نام برده شده است: نوع 1: روان کننده و نوع 2: روانکننده و ایجاد کنندهی تاخیر در گیرش. روانکنندهها معمولاً تاثیر بیشتری در تولید بتن روان نسبت به کاهندههای معمولی یا با رنج معمولی آب دارند. تاثیر روانکنندهها در افزایش کارایی و اسلامپ حدود 30 تا 60 دقیقه دوام دارد و پس از آن کارایی و اسلامپ بتن به سرعت کاهش مییابد. بالا بودن دما نیز میتواند به سرعت کاهش اسلامپ قوت ببخشد. این افزودنیها معمولاً در محل اجرای پروژه به بتن اضافه میشوند و به شکلهای مایع و پودر موجود هستند. زمان گیرش بتن ممکن است بر پایه ویژگیهای مختلف این افزودنی از جمله ترکیب شیمیایی، مقدار مورد استفاده و واکنش آن با دیگر مواد مورد استفاده در بتن، به تاخیر بیفتد یا به آن سرعت بخشیده شود. برخی روانکنندهها قادرند تا گیرش نهایی بتن را بین یک تا چهار ساعت به تاخیر بیندازند.
نمودار مقایسهای کسب مقاومت بتن معمولی و بتن روان. بتن C یک بتن معمولی است و بقیهی نمودارها، مربوط به بتنهایی هستند که در آنها از انواع روان کننده یا فوق روان کننده استفاده شده است.
با این که پیش از این اشاره کردیم که بتنهای روان اصولاً آب انداختگی ندارند، اما آزمایشها نشان داده که بتن روان با نسبت آب به سیمان مساوی با یک بتن معمولی، دارای آب انداختگی بیشتری است. اما این مقدار در بتنهای با اسلامپ بسیار بالا و یا بتنهایی که مقدار آب زیادی دارند، بسیار کمتر است. همچنین جمع شدگی بر اثر خشک شدن این نوع بتنها نیز نسبت به انواع مشابه بسیار کمتر میباشد.
میزان تاثیر روانکنندهها یا فوقروانکنندهها در بتن، به میزان و عیار سیمان و همچنین اسلامپ اولیهی بتن مورد نظر بستگی دارد.
بتن روان نسبت به بتن معمولی دارای هوازایی بیشتری است. برهمین مبنا تحقیقات نشان داده بتن روان در مناطق مرطوب دارای عملکرد ضعیفتری هستند. با این حال عملکرد بتن روان با نسبت آب به سیمان پایین در مناطق سردسیر، مطلوب گزارش شده است.