مصالح سنگی برای روسازی و زهکشی
اجرای روسازی و زهکشی در عمل به مقدار زیادی وابسته به کاربرد انواع مصالح سنگی
است. قسمت اعظم معادن سنگ برای تهیه مصالح سنگی در راهسازی، تولید سیمان و در اجرای انواع پوشش های سطحی از سنگفرش
گرفته تا بتن نقشدار و اسفالت ها به کار می روند. مسیر رودخانه ها و خلیج ها لایروبی می شوند و از آن ماسه و شن به
دست آمده و از رس نیز در تولید لوله و آجر استفاده می گردد.
با این وجود، صنعت باید مسئولیت خود را در قبال محیط زیست بپذیرد، و به همین دلیل
امروزه تلاش آگاهانه ای صورت می گیرد تا سنگدانه ها و دیگر مصالح در صورت امکان مجدداً مصرف گردند. بتن قدیمی خرد
شده، دانه بندی شده و به عنوان مصالح خاکریز یا پرکننده منتخب به فروش می رسد؛ راههای اسفالته کنده شده، حرارت داده
می شوند، سپس مجدداً آن را مخلوط می نمایند و دوباره پخش می شوند. به نظر می رسد تقاضا برای به کارگیری مصالح سنگی
که قبلاً استفاده شده اند بیش از گذشته روبه فزونی است. یقیناً بهره برداری از معادن شن و ماسه پایان نخواهد یافت،
برداشت تپه ها هزاران سال است که انجام
می شود، ولیکن می توانیم به بهترین شکل ممکن
از منابع خود بهره برداری نماییم، و
از وارد آمدن حداقل خسارت به محیط زیست اطمینان حاصل کنیم.
در این کتاب اطلاعات اساسی در زمینه مصالح سنگی و غیرسنگی که اغلب در صنعت روسازی
صلب به کار می رود مورد بررسی قرار گرفته است.
رس
رس اساساً به عنوان ماده اصلی در ساخت آجر به کار می رود. پس از تهیه خاک رس آن را
به صورت دستی یا ماشینی با قالب بندی به شکل آجر در می آورند، سپس در کوره می گذارند تا در حرارت بالا پخته شود. رنگ
آجز بسته به نوع رس متفاوت است، و نشان دهنده خصوصیات دیگری مانند سختی، مقاومت در برابر یخ زدگی، جذب آب و نظایر آن
می باشد.
علاوه بر ساخت آجر، از رس در تولید لوله های زهکشی و اتصالات نیز استفاده می شود.
در این حالت رس را آماده نموده و با قالب بندی بشکل لوله در آورده سپس در کوره پخته می شود.
از رس برای خاکریزی معمولی در پروژه های عملیات خاکی نیز استفاده می شود. بعضی رس
های ویژه مانند بنتونیت در صنعت حفاری به کار می رود که کاربردی متفاوت با صنعت ساختمان دارد.
شن
شن مصالح سنگی است که تقریباً از هر نوع سنگ می تواند تشکیل شده باشد. معمولاً
اندازه ای بین
2-60 mm دارد.
هنگامی که دارای منشا آبرفتی یا رودخانه ایست عموماً به شکل گرد است و اگر از معدن استخراج و سپس شکسته شده باشد تیز
گوشه است. شن و ماسه ممکن است به صورت مخلوط به فروش برسد، برای امثال به اندازه 5-20
mm و یا براساس اندازه خاصی دانه بندی می شود مثلاً
سایز 10 mm.
شن و ماسه در پروژه های عمرانی کاربرد بسیاری دارد، که از آن جمله می توان استفاده
در بسترسازی لوله ها، در ساخت بتن و همین طوری استفاده در زمینه پوشش سطحی روسازی را نام برد.
سنگ شکسته (تیزگوشه)
سنگ رودخانه ای (گرد)