بتن نقشدار

برای سالهای متمادیست که ، بتن بعنوان یک سطح ساده، موثر و ارزان قیمت برای انواع سطوح اعم از محل پارک اتومبیل ها تا راهها و محوطه انبارها، بکار برده می شود. معهذا، تنها موردی که معمولاً بندرت مورد تحسین قرار می گیرد نمای ظاهری آن می باشد. بدون شک ظاهر بتن ساده بشدت ملال آور است.

از دهه 1950 تاکنون، بشکل قابل توجهی در امریکای شمالی و در نیمکره جنوبی خصوصاً استرالیا، تکنیکهایی برای بهبود زیبایی ظاهری بتن یکنواخت پیاده روها بکار رفته است. در این کشورها بتن احتمالاً محبوبترین نوع کفسازی برای پاسیوها، حیاطها و راهها محسوب می شود. با این وجود، فقط از اواسط سالهای 1980 به بعد بسیاری از این تکنیکها راه خود را بسوی بازار روسازی در اروپا باز کردند.

بدون شک، محبوبترین و دلپذیرترین تکنیکی که در بریتانیا دیده شده "بتن نقش برجسته" یا "ممهور"
می باشد که بنامهای "بتن نقشدار" یا "بتن بافته" نیز شهرت دارند. اجرای این نوع بتن با یک شروع کند در دهه 1980 آغاز شد ولیکن بتدریج به محبوبیت این تکنیک افزوده گشته و امروزه مورد توجه نسبتاً زیادی می باشد، چه برای استفاده در محیط های مسکونی و چه در مکانهای تجاری، هر چند هنوز سهمی از بازار روسازی بلوکی یا اسفالت را بخود اختصاص نداده است.

در سالهای اخیر، اصلاحات و پیشرفتهایی در ساخت بتن نقشدار بوقوع پیوسته و ما امروز تکنیک های استفاده از شابلون (استنسیل)، جایگذاری بافت مقاوم، داغ رنگ و سندبلاست کردن سطوح بتنی و همچنین رزینها و قیرهای منقوش را در اختیار داریم. که در بخش های بعدی مورد بررسی قرار می گیرند.

بتن نقشدار متداولترین تکنیک در ساخت بتن تزیینی می باشد. در این بخش توضیحاتی در مورد گزینه های موجود در ساخت بتن نقشدار و همچنین مزایا و معایب آن ارائه می گردد.کاربرد بتن نقشدار به دو بازار مصرف اصلی تقسیم می شود: یکی مشتریان محلات مسکونی جهت استفاده در مسیرهای ماشین رو، حیاطها، اطراف محوطه استخرها و نظایر آن و دیگری در بخش تجاری در جایی که مشتریان بدنبال تکنیکی هستند که هزینه نگهداری و تعمیرات کم بوده، نمای ظاهری زیبا داشته و سطحی باشد که بتوان مطابق میل تزیین نمود. می توان گفت تقریباً هیچگاه از این روش برای مسیرهای ماشین روی با سرعت متوسط یا زیاد، مانند جاده ها، استفاده نمی شود زیرا سطح تمام شده بیش از حد ناصاف
می باشد، و بهمین ترتیب این ناهمواری مانع از کاربرد آن در کفسازی مجتمع های تجاری و مراکز فروش نیز می گردد.

انواع الگوها و رنگهای بتن نقشدار

بتن نقشدار در طرحها و رنگهای متعددی موجود می باشند. این الگوها را می توان در چند تیپ زیر دسته بندی نمود :

رنگ بتن بصورت طیفی از رنگهای مشکی- قهوه ای چرمی و قرمز می باشد، هر چند به رنگهای سبز و آبی نیز ساخته می شود. اغلب با استفاده از سایه روشن یا تاریک عمق در سطح ایجاد استفاده می شود. برای مثال، سطح با الگوی سنگ بادبر مستطیلی را ممکن است با پس زمینه قهوه ای تیره و رنگ قهوه ای چرمی روشن ساخت.

اجرا

عملاً هر کسی قادر به اجرای بتن نقشدار نمی باشد، زیرا به ابزار خاصی نیاز دارد، و قالب ها بعلت قابلیت چند بار مصرف بودن نسبتاً گرانقیمت می باشند. توصیه می گردد با توجه به اینکه اجرای بتن نقشدار بمهارت خاصی نیاز دارد برای ساخت آن بجای بکارگیری پیمانکاران عمومی ساختمان که دارای تجبه در زمینه اجرای روسازی بلوکی هستند حتماً از پیمانکاران متخصص در زمینه بتن نقشدار استفاده کنید.

مزایا و معایت بتن نقشدار

اگر اجرا بخوبی صورت گیرد و بتن تحت تاثیر شرایط جوی صدمه نبیند، روسازی با بتن نقشدار می تواند بسیار جذاب بنظر رسد، و تقریباً به نگهداری نیاز ندارد. متاسفانه، پیمانکاران خوب در این رشته بسیار معدود هستند، لذا ضروریست قبل از انتخاب پیمانکار از پروژه های انجام شده در این زمینه بازدید بعمل آمورد و با کارفرمای آنها صحبت کنید تا از انتخاب پیمانکار واجد شرایط و شرکت معتبر مطمئن گردید.

در صورتی که اجرا خوب نباشد، راهی برای اصلاح کار وجود ندارد، زیرا بتن سخت است و امکان تعمیر آن بدون آنکه قابل رویت نباشد وجود ندارد. لذا در صورتی که در بار اول پیمانکار نتواند پروژه را بدرستی اجرا کند، بجز کندن سطح و اجرای مجدد روسازی راه حل دیگری نمی توان بکار برد.

ضمناً این نگرانی نیز وجود دارد که خدمات زیرزمینی و زهکشی ممکن است توسط بتن نقشدار پوشیده شود. در صورتی که سرویس های دفنی نیاز به تعمیر داشته باشند، بتن نقشدار می بایست خراب شود و تعمیرات غیر قابل رویت روی آن ممکن نخواهد بود.

مشکلات معمول گزارش شده در مورد بتن نقشدار شامل ترک خوردگی سطح در محل هایی بغیر از درزهای کنترل و پوسته شدن آن می باشند. هر دوی این ایرادها مربوط به اجرای بد می باشد. آماده سازی صحیح لایه بستر روسازی یا زیراساس و احتساب عملکرد صحیح درزهای کنترل می بایست تمامی ترکهای ناخواسته را حذف کند، در حالی که پوسته و ورقه شدن سطح ناشی از پخش و قرار گیری نادرست هاردنر رنگ روی سطح و یا حاصل عملکرد نامطلوب مواد کمکی می باشد. این خرد شدگی سطح ممکن اسن ناشی از اضافه نمودن آب بیش از حد به مخلوط نیز باشد، که به صورت معکوس بر روی مقاومت بتن تاثیر
می گذاردعلیرغم ادعای فروشندگان مواد فزودنی، تجمع خزه و گلسنگ به سطح بتنی نقشدار صدمه وارد می کند. بنابراین، سطح می بایست بصورت منظم جارو شود تا ذرات خرده ریز که می توانند در پستی و بلندیهای سطح و در محل درزها جمع شوند برداشته شوند.

ضمناً، هر 2-4 سال باید روی سطح مجدداً ماده آببندی و درزگیری کشیده شود، خصوصاً در محل هایی که روی آنها ترافیک سنگین وجود دارد. در صورتی که ماده آببندی اصلی از بین برود سطح روسازی با سرعت بیشتری تخریب می گردد و در نتیجه بتن خاکستری رنگ زیر آن نمایان می گردد.

بطور کلی، بتن نقشدار می تواند یک روسازی زیبا، مقرون بصرفه و با هزینه نگهداری کم باشد بشرطی که توسط بهترین پیمانکاران متخصص در این امور و با استفاده از مصالح درجه یک اجرا گردد، در غیر این صورت فکر استفاده از روسازی بتنی نقشدار را کنار بگذارید.