رزین | انواع رزین | مشخصات رزین
1. رزین اپوکسی
2.رزین پلی استر غیر اشباع
3. رزین وینیل استر
4.رزین های متیل متاکریلات
5.رزین های پلی اورتان
6.رزین های فوران
✔ رزین های اپوکسی
در اکثر موارد از رزین های بر پایه bisphenol A استفاده می شود که با استفاده از سختکننده های پلی آمینی مانند: الیفاتیک پلی آمین ها، سیکلو آلیفاتیک پلی آمینها، آروماتیک پلی آمینها و پلیآمینو آمیدها سخت میگردند. توصیه میگردد که پایه های رزینی مورد استفاده به صورت بدون حلال (solvent-free) بوده و یا در صورت نیاز به رزین های رقیق تر از رقیق کننده های واکنش گر (reactive diluent) در آنها استفاده شود.
پوشش های بر پایه رزین های اپوکسی در برابر اسیدهای رقیق و قلیاها مقاومت خوبی دارند ولیکن در برابر اسیدهای غلیظ، مواد اکسید کننده و حلال ها از مقاومت خوبی برخوردار نیستند.
در صورت نیاز به مقاومت های شیمیایی بالاتر رزین های اپوکسی Novolac زیر مجموعه انواع رزین نیز قابل استفاده میباشند ولیکن بسیار گران هستند و فقط در شرایط حاد از آنها استفاده می شود.
رزین های اپوکسی به واسطه چسبندگی بسیار خوب آنها به سطوح استیل و بتونی، رنگ پذیری بالا و نیز خاصیت بسیار با ارزش shrinkage-free بودن این رزین در حین عملیات پلیمریزاسیون بیشترین میزان مصرف را در بین رزین های دیگر در صنعت تولید پوشش ها دارد.
✔ رزین های پلی استر غیر اشباع
به دلیل تولید طیف گسترده ای از رزین های پلی استر غیر اشباع، در زمان انتخاب آنها به عنوان پوشش میبایست مواردی شامل عدم نیاز به گرما برای واکنش کامل و عدم ایجاد واکنش صابونی در مجاورت مواد قلیایی مثل بتون دقت نمود.
در عین حال به دلیل اینکه اکسیژن هوا از سخت شدن رزین های پلی استر جلوگیری مینماید لذا برای جلوگیری از این واکنش میبایست در داخل پوشش های نهایی از پارافین استفاده شود تا لایه های نهایی حالت چسبناک پیدا نکنند.
رزین های پلی استر غیر اشباع در حین واکنش پلیمریزاسیون انقباض پلیمری بسیار شدیدی دارند لذا استفاده از مواد تقویت کننده در داخل آنها مانند الیاف شیشه ای ضروری است.
از مزیت های خوب پوشش های رزینی بر پایه پلی استر غیر اشباع ، مقاومت خوب آنها در برابر اسیدهای اکسید کننده می باشد. جهت اطلاع از نحوه خرید و قیمت انواع رزین و همچنین اطلاع از کاربرد هر کدام از رزین ها می توانید با کارشناسان فنی کلینیک بتن ایران در ارتباط باشید.
✔ رزین های وینیل استر
این گروه از رزین های نسبتاً جدید از نظر خواص شیمیایی و پلیمری مانند رزین های پلی استر غیر اشباع میباشند. در دو نوع novolac , bisphenol A قابل عرضه بود که هر کدام مقاومت های شیمیایی خاص خود را دارند.
این گروه از رزین ها به دلیل خاصیت الاستیسیته بالاتر، انقباض پلیمری کمتر به هنگام سخت شدن چسبندگی بهتر به بتون و فولاد و نیز مقاومت بهتر در برابر حلالها نسبت به رزین های پلی استر غیر اشباع ترجیح داده می شوند ولیکن قیمت آنها گران تر است.
✔ رزین های متیل متاکریلات
استفاده از رزین های متیل متاکریلات برای ایجاد پوشش های کف که دارای الاستیسیته بالا بوده و در برابر زردشدگی مقاومت بسیار خوبی دارند. مانند رزین های پلی استر غیر اشباع و وینیل استر، این نوع رزین نیز در برابر مواد اکسید کننده از مقاومت بسیار خوبی برخوردار می باشد.
از خواص خوب پوشش های بر پایه رزین های متیل متاکریلات، کنترل راحت فرآیند پلیمریزاسیون می باشد. این پوشش های در دماهای پایین نیز در زمان کوتاهی قابل اجرا هستند
✔ رزین های پلی اورتان
به دلیل مواد مختلفی که برای شروع واکنش در فرایندهای پلیمریزاسیون پلی یورتان ها وجود دارد این گروه از مواد از لحاظ خواص شیمیایی و مکانیکی بسیار متنوع می باشند.
می توان انواع پوشش های پلی اورتان به صورت کاملاً الاستیک و نرم مانند رابرها درست کرد و در عین حال امکان ایجاد پوشش های بسیار سخت با مقاومت های سایشی بالا با رزین های پلی اورتان نیز وجود دارد.
در زمان اجرای پوشش های پلی اورتان در رزین تزریقی پلی یورتان AQUAFIN-P4 می بایست رطوبت هوا و سطوح را به دقت کنترل کرد چرا که این رزین در برابر رطوبت بسیار حساس بوده و به فوم بتن تبدیل می شود.
✔ رزین های فوران
رزین های فوران به وسیله کاتالیزورهای اسیدی سخت می شوند. لذا از به کار بردن آنها بر روی سطوح بتنی و فولادی بدون در نظر گرفتن یک لایه میانی، میبایست جدا خودداری کرد.
پوشش های بر پایه رزین های فوران در برابر طیف گسترده ای از مواد خورنده مانند اسیدها و قلیاها مقاوم می باشند. همچنین رزین های فوران مقاومت بسیار بالایی در برابر انواع حلالها دارند. با توجه به مقاومت دایم آنها در برابر اسیدها و قلیاها از آنها می توان در پیت ها، سامپ ها و کانال هایی که به طور دائم در معرض خوردگی مواد اسیدی و قلیایی توامان و نیز محیط های خنثی قرار دارند، استفاده کرد.
این نکته را باید مد نظر قرار داد که پوشش های بر پایه رزین های فوران در برابر عوامل اکسید کننده مانند اسید نیتریک و سدیم هیپوکلراید مقاومت نیستند.
از معایب پوشش های فوران، عدم رنگ پذیری آنها به علت سیاه بودن رزین فوران می باشد.
جدول خواص رزین های مورد استفاده برای پوشش های کف
رزین | اپوکسی (EP) | پلیاستر غیر اشباع (UP) | وینیل استر (VE) | متیل متاکریلات (PMMA) | پلی اورتان (PU) | فوران (FU) |
رنگ | کمرنگ | کم رنگ | کم رنگ | روشن | قهوه ای | سیاه |
واکنش پلیمریزاسیون | افزایشی | پلیمری | پلیمری | پلیمری | افزایشی | تراکمی |
حداقل دمای سخت شدن (K) | 283 | 278 | 278 | 273 | 273 | 283 |
حساسیت به رطوبت | ندارد | وابسته به شرایط | وابسته به شرایط | وابسته به شرایط | بسیار حساس | ندارد |
مخاطرات سلامتی | ایجاد خارش | مضر | مضر | مضر | مضر | مضر |
دمای اشتعال (K) | بیش از 373 | 305 | 305 | کمتر از 294 | بیش از 333 | بیش از 338 |
مقاومت شیمیایی: | |
اسیدها | + | + | + | + | + | + |
قلیاها | + | + | + | + | (+) | + |
مواد اکسید کننده | - | + | + | + | (+) | - |
حلالهای آلیفاتیک | + | + | + | (+) | (+) | + |
حلالهای آروماتیک | (+) | - | (+) | - | - | + |
حلالهای کلردار | - | - | (+) | - | - | - |
الکلها، استرها و کتونها | (+) | (+) | (+) | (+) | (+) | (+) |
روغن و چربی ها | + | + | + | + | (+) | + |
+ مقاوم، (+) مقاومت مشروط، - غیر مقاوم
خواص مواد پوششی و اجزاء آنها
مشخصات مواد تشکیل دهنده پوشش ها قبل از واکنش پلیمری
با توجه به طیف گسترده انواع رزین ها، مواد پر کننده و سایر مواد مورد استفاده در پوشش ها و نیز روشهای مختلف اجرایی نمی توان به طور دقیق در خصوص خواص مواد اولیه مورد استفاده در پوشش ها ارقامی ارائه داد ولیکن می توان اطلاعاتی را به عنوان پایه مطابق با جدول ذیل ارائه نمود.
از پارامترهای مهمی که برای مواد اولیه میبایست به آنها دقت شود می توان به چگالی مواد جهت محاسبه میزان مصرف مواد، غلظت و گرانروی مواد برای ارزیابی روش اجرا به خصوص در سطوح عمودی، زمان pot life مواد جهت محاسبه زمان انجام کار و نیز مقدار موادی که می بایست مخلوط گردد و در نهایت زمان سخت شدن مواد جهت زمان اجرای لایه های بعدی و استفاده نهایی از پوشش ها، اشاره نمود.
جدول مشخصات اجزای تشکیل دهنده پوشش ها در روشهای مختلف اجرایی قبل از واکنش
| پرایمر و نفوذ کننده | آب بندها | پوشش ها | پوشش های ماله کشی |
درصد رزین (%) | 100-80 | 90-70 | 50-0 | 30-10 |
درصد فیلر (%) | 0 | 20-0 | 50-0 | 85-60 |
درصد حلال (%) | 20-0 | 10-0 | 5-0 | 5-0 |
غلظت | مایع | مایع | مایع ویسکوز | خمیر |
زمان pot life (ساعت) | 5-5/0 | 1-5/0 | 1-5/0 | 1-5/0 |
زمان curing (ساعت) | 48-10 | 24-5 | 24-5 | 24-5 |
مشخصات پوشش ها بعد از واکنش پلیمری
در واقع در خصوص پوشش های عمل آوری شده نیز مانند مواد تشکیل دهنده آنها اطلاعات کاملی در دست نیست ولیکن می توان پارامترهای به شرح ذیل را مورد بررسی قرار داد:
— مقاومت فشاری جهت ارزیابی سختی و بارهای مکانیکی قابل تحمل
— ضریب الاستیسیته جهت ارزیابی تنش های ناشی از انبساط حرارتی و یا انقباض پلیمری
— ضریب انبساط حرارتی جهت ارزیابی شدت انبساط حرارتی
— قدرت چسبندگی به سطح زیر کار
— مقاومت سایشی جهت ارزیابی رفتار فرسایشی
جدول مشخصات پوشش های کف ماله کشی شده
مشخصات | واحد | مقدار عددی | روش آزمایش |
دانسیته | Gr/cm3 | 1.5-2.2 | DIN 53479 |
مقاومت فشاری | N/mm2 | 40-150 | DIN 53454 |
مدول الاستیسیته | N/mm2 | 5000-15000 | ASTM C 580 |
انبساط حرارتی | K-1 | 15-80*10-6 | VDE 0304 |
قدرت چسبندگی به بتون | N/mm2 | 1.0-2.0 | - |
مثالهایی از صنایعی که امکان استفاده از پوشش های رزینی کف در آنها وجود دارد.
1- کلیه انبارهای نگهداری مواد اولیه شیمیایی و محصولات تمام شده در صنایع شیمیایی و پتروشیمیایی
2 – صنایع تولیدی که در معرض ریزش مواد خورنده قرار دارد بشرح ذیل:
— واحدهای آبکاری الکتریکی
— واحدهای اسید شویی
— واحدهای تولید کلرین
— کارخانجات تولید مواد غذایی
— کارخانجات تولید کاغذ
— تاسیسات فاضلاب
— تاسیسات تصفیه آب
3- محوطه های استریل مانند:
— اتاق های کامپیوتر و دستگاههای حساس الکترونیکی
— محوطه های مربوط به صنایع هوا فضا
— محوطه های تمیز مربوط صنایع اتمی