بتن ریزی

آماده سازی محل

قبل از بتن ریزی از آماده بودن محل اطمینان حاصل نمایید. این آماده سازی شامل رعایت موارد متععدی می گردد که به برخی از آنها اشاره شده است :

1. قالبها از لحاظ ایستایی و داشتن مهار کافی در محل خود بازرسی شوند. ضمناً تراز و راستای قالب باید کنترل گردد.

2. محل بتن ریزی از وجود آشغال و ضایعات کاملاً تمیز شود.

3. از اجرای صحیح آرماتور گذاری اطمینان حاصل شود و فاصله آنها از هم و فاصله از کف و لبه های قالب کنترل گردند.

4. به تعداد کافی نفرات فنی و تجهیزات جهت نقل و انتقال بتن و ویبره آن در محل تامین گردد.

محدودیتهای جوی

بهنگام بتن ریزی درجه حرارت محیط می بایست اندازه گیری شود. شرایط جوی می تواند بر روی همه چیز از زمان گرفته تا روش تحویل بتن و ریختن آن تا به تاخیر انداختن عملیات اجرایی تاثیرگذار باشد. دمای هوای مناسب برای بتن ریزی درجه حرارت بین 5 الی 30 درجه سانتی گراد می باشد، بشرطی که خطر بارندگی وجود نداشته باشد و بتن در برابر بادهای شدید حفاظت شده باشد. درجه حرارت بتن زمانی که احتمال می رود که حرارت آن به حدود ماکزیمم یا مینیمم مجاز نزدیک گشته است باید اندازه گیری شود. یادآوری می گردد که بتن ریزی در هوای سرد یا گرم با رعایت تمهیدات خاصی امکان پذیر می باشد.

ریختن بتن

عملیات ریختن بتن نسبتاً ساده می باشد؛ ولیکن در این قسمت به چند مورد مهم آن اشاره می گردد :

 جدایی مصالح سنگی بتن

جدایی مصالح سنگی بتن زمانی رخ می دهد که اجزای سنگی ریزدانه و درشت دانه بتن از هم جدا شوند و بشکل نامنظمی در داخل مخلوط توزیع شوند. سنگدانه های درشت به پایین رفته در حالیکه ریزدانه ها بالا می آیند. ظهور این پدیده منتج به ساخت بتن نامرغوب می گردد. با استفاده از تکنیکها و تجهیزات مناسب برای ریختن بتن می توان مانع بروز این حالت گشت.بتن نباید بصورت یک توده در وسط قالب ریخته شود و سپس به سمت محل مورد نیاز در سازه پخش گردد. به شکل بالا توجه نمایید. بهتر است حتی المقدور بتن در محلی ساخته شود که تا محل نهایی مصرف حداقل فاصله را داشته باشد.

در بتن ریزی مرتفع حتی المکان، لازم است بتن در چندین لایه ریخته شود بگونه ای که ضخامت هر لایه از 60 cm بیشتر نگردد. (شکل زیر را ملاحظه فرمایید) در این حالت باید توجه داشت که لایه بعدی بتن، باید قبل از آنکه گیرش اولیه لایه زیری خاتمه یابد روی آن ریخته شود. زمان گیرش اولیه بتن معمولاً بین 45 دقیقه تا 1 ساعت می باشد، که وابسته به درجه حرارت است. فاصله زمانی بیش از حد بین ریخته لایه ها معمولاً منجر به تشکیل درز سرد می گردد که یک خط ضعیف جدایی بین لایه ها را بوجود می آورد.

افتادن بتن از ارتفاع خیلی زیاد سبب جدا شدن و فاصله گرفتن ریزدانه های مخلوط از ذرات بزرگتر و سنگینتر شده. علاوه بر این، نیروی ضربه مخلوط وارد شده به آرماتور گذاری ها باعث می شود تا آرماتورها از محل صحیح قرار گرفته به مکان دیگری جابجا گردند. حداکثر ارتفاع مجاز سقوط آزاد بتن 1.5 m می باشد. برای جابجایی بتن در قالب های مرتفع و باریک استفاده از قیف و لوله یا ناودانی انعطاف پذیر لازم می باشد. ممکن است لازم باشد تا کارگران در داخل قالب مستقر شوند تا بتوانند لوله را به اطراف جابجا کنند تا از توزیع یکنواخت بتن اطمینان حاصل شود.

تحکیم بتن

بتن تازه طبیعتاً دارای حبابهای هوای محبوس و منافذ می باشد. اگر بتن بهمان وضعیت گذاشته شود، تولید نهایی دارای سطح زبر بوده و مقاومت آن زیر سوال می باشد. بمنظور حذف منافذ و اطمینان از چسبندگی خوب بین آرماتورهای فولادی و مخلوط، بتن را باید تا رسیدن به یک تراکم یکنواخت تحکیم نمود.

روش بسیار متداول برای تحکیم بتن ارتعاش آن توسط یک ویبراتور سیار (دستی) می باشد. (شکل زیر) اکثر ویبراتورها دارای شعاع عمل 45 cm در اطراف خود می باشند. همین که ویبراتور در محل کار گذاشته شود، می تواند مساحتی بقطر تقریبی 90 cm را تحکیم نماید.هر چند عمل میبراسیون ساده می باشد، اغلب ویبره بتن بدرستی صورت نمی گیرد. رعایت چند نکته زیر بمنظور حصول اطمینان از اجرای صحیح توصیه می گردد :

1. لازم است بلافاصله پس از ریختن بتن ویبراسیون آن صورت گیرد.

2. میله ویبراتور باید بصورت قائم در مخلوط فرو گردد و بیرون آورد شود و از کشیدن آن داخل بتن اجتناب شود.

3. ویبراتور باید در عرض 5 sec در داخل بتن فرو شده و بیرون آورده شود. ارتعاش بیش از حد باعث آمدن سنگدانه های ریزتر به بالای بتن و پایین رفتن سنگدانه های درشت تر می گردد.

4. هنگامی که بتن لایه به لایه ریخته می شود، لازم است سر ویبراتور از لایه بالاتر به مقدار جزیی در لایه زیرتر نفوذ نماید. (شکل زیر)

1. کارگران باید مانع تماس ویبراتور با آرماتورهای فولادی گردند تا چسبندگی بین بتن و فولاد قطع نگردد.

2. کارگران باید از تماس ویبراتور با دیواره های قالب ممانعت بعمل آورند زیرا اینکار ممکن است باعث سست شدن قالبها شود و همچنین ممکن است باعث سست شدن قالبها شود و همچنین ممکن است سبب تشکیل ­­­­­­­­سوراخهای لانه زنبوری در سطح بتن شود.. پیمانکار می بایست در بتن ریزی های بزرگتر یک ویبراتور اضافی و یدک در محل پروژه تدارک بیند تا در صورت خرابی ویبراتور اصلی از آن استفاده نماید